Phát triển logistics xanh- không là lựa chọn mà là bắt buộc

Thông tin được đưa ra tại tọa đàm có chủ đề “Phát triển logistics xanh, thích ứng nhanh” do Tạp chí Diễn đàn Doanh nghiệp phối hợp với Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ logistics Việt Nam (VLA) tổ chức chiều 9/7/2024 tại Hà Nội.

Xanh hóa logistics- xu hướng tất yếu

Tại tọa đàm, ông Nguyễn Quang Vinh- Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam (VCCI)- khẳng định, tăng trưởng xanh, phát triển bền vững là yêu cầu tất yếu, không thể đảo ngược và là xu thế chung toàn cầu trong giai đoạn hiện nay. Chiến lược quốc gia về tăng trưởng xanh giai đoạn 2021 - 2030, tầm nhìn 2050 đã đặt mục tiêu “xanh hoá” các ngành kinh tế, thúc đẩy cơ cấu lại nền kinh tế gắn với đổi mới mô hình tăng trưởng, bền vững về môi trường và công bằng xã hội. Trong đó giao nhiệm vụ cho các bộ, ngành liên quan trong “phát triển logistics xanh” gồm các trung tâm logistics xanh, cảng xanh...

Khảo sát của Hội đồng Doanh nghiệp vì sự phát triển bền vững của VCCI cho thấy, chuyển đổi chuỗi cung ứng, chuỗi giá trị theo hướng bền vững hơn là một trong những xu thế mà cộng đồng doanh nghiệp quốc tế đang rất quan tâm.

Trước xu thế đó, phát triển logistics xanh trở thành yêu cầu tất yếu với các hoạt động xuyên suốt từ khâu mua nguyên vật liệu, sản xuất, phân phối, giao hàng, xử lý phế thải, với toàn bộ chu kỳ sống của sản phẩm. Nghị quyết số 163/NQ-CP của Chính phủ về việc đẩy mạnh triển khai đồng bộ các nhiệm vụ, giải pháp chủ yếu nhằm nâng cao năng lực cạnh tranh và phát triển dịch vụ logistics Việt Nam cũng đã xác định “phát triển logistics gắn với chuỗi cung ứng bền vững”. 

Về phía doanh nghiệp ngành logistics, ông Lê Duy Hiệp- Chủ tịch Hiệp hội Doanh nghiệp dịch vụ Logistics Việt Nam (VLA) cho biết, trên thế giới, nhiều doanh nghiệp logistics lớn như các hãng tàu, doanh nghiệp cảng biển… đã có lộ trình cắt giảm phát thải khí nhà kính, chuyển đổi năng lượng xanh sớm hơn lộ trình của các quốc gia đã cam kết.

Theo VLA, hiện nay, ngành vận tải nói chung đóng góp 24% lượng khí thải toàn cầu. Hành trình tiến tới logistics xanh và thích ứng nhanh sẽ đóng góp vào quá trình giảm thải cacbon của ngành logistics Việt Nam nói riêng và toàn cầu nói chung; qua đó thúc đẩy mạnh mẽ hơn cam kết của Chính phủ Việt Nam về hành trình tiến tới Net Zero được Thủ tướng Chính phủ đưa ra tại COP26.

"Phát triển chuỗi cung ứng xanh không còn là câu chuyện của tương lai, mà phải là ngay bây giờ, không còn là lựa chọn mà là sự bắt buộc. Phát triển chuỗi cung ứng xanh cũng chính là sự thay đổi cần thiết, gắn liền với mục tiêu giảm phát thải ròng về 0% (net zero) mà Việt Nam đã cam kết tại COP 26"- ông Hiệp nhấn mạnh.

Thúc đẩy doanh nghiệp phát triển logistics xanh

Theo các chuyên gia, thời gian qua, Chính phủ và các bộ, ngành, địa phương doanh nghiệp đã và đang có nhiều nỗ lực trong chuyển đổi xanh, phát triền bền vững. Trong đó xác định, tăng trưởng kinh tế phải gắn liền với phát triển bền vững.

Theo ông Trần Thanh Hải- Phó Cục trưởng Cục xuất nhập khẩu, Bộ Công Thương, chuyển đổi xanh với ngành logistics cần hướng tới việc chuyển đổi năng lượng với các phương tiện. Hiện nay, các phương tiện vận tải hành khách cỡ nhỏ đã bước đầu chuyển sang sử dụng năng lượng tái tạo. Tuy nhiên, các phương tiện vận tải hàng hóa, vận tải lớn vẫn chưa chuyển đổi sang năng lượng tái tạo.

Cùng với đó, doanh nghiệp cần tìm cách thức tiết kiệm năng lượng trong quá trình hoạt động; năng cao hiệu suất, hiệu quả trong quy trình làm việc. Đây cũng là một yếu tố góp phần nâng cao khả năng thích ứng nhanh trong bối cảnh mới- ông Trần Thanh Hải nêu vấn đề.

Trao đổi tại Toạ đàm, ông Dong Kyun Kim- Phó Chủ tịch Công ty TNHH Samsung SDS, đại diện Hiệp hội Doanh nghiệp Hàn Quốc tại Việt Nam (KoCham) cho biết, qua khảo sát thì chỉ có khoảng 6% khách hàng hiểu về chuỗi cung ứng, 15% hiểu một phần, còn lại 79% không nắm được chuỗi cung ứng được hình thành cụ thể như thế nào. Điều này có thể dẫn đến một số rủi ro nên cần phải ứng dụng công nghệ, chuyển đổi số. Ngoài ra, khi hệ thống được tự động hoá, nhất là ứng dụng trí tuệ nhân tạo (AI) thì sẽ giảm nhiều công sức lao động, giúp doanh nghiệp xây dựng kế hoạch hiệu quả hơn.

Ở góc độ đại diện cộng đồng doanh nghiệp, Phó Chủ tịch VCCI Nguyễn Quang Vinh đề xuất, Chính phủ cần xây dựng Chiến lược và Quy hoạch phát triển logistics đến năm 2030, tầm nhìn đến năm 2050; trong đó, chú trọng định hướng phát triển logistics xanh và các giải pháp thân thiện với môi trường. Đối với các doanh nghiệp, cần nhanh chóng xây dựng, bổ sung chiến lược để phù hợp với định hướng phát triển xanh và bền vững trong hoạt động sản xuất - kinh doanh.

Đặc biệt, Chính phủ xem xét có nhiều chính sách hơn nữa nhằm khuyến khích, thúc đẩy doanh nghiệp hướng đến phát triển logistics xanh, đặc biệt các doanh nghiệp vừa và nhỏ. Ví dụ như có cơ chế ưu đãi về thuế, tạo động lực và giảm chi phí cho doanh nghiệp, khuyến khích sử dụng các nguồn năng lượng thay thế trong vận tải đường bộ, khuyến khích thay đổi phương thức vận tải theo mô hình vận tải đa phương thức, xây dựng tín dụng car bon để bảo vệ và kiểm soát lượng khí thải nhà kính…

Về phía doanh nghiệp, cần tranh thủ sự khuyến khích, ưu đãi của Chính phủ và các tổ chức để tận dụng có hiệu quả cơ sở hạ tầng logistics, tạo lợi thế cạnh tranh trong sản xuất, vận hành và vận tải. Đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, phát triển các nguồn năng lượng mới và sử dụng phương tiện bảo vệ môi trường để thúc đẩy sự phát triển sạch và hiệu quả.

Đối với các doanh nghiệp đã quan tâm đầu tư phát triển logistics xanh, thậm chí đã xác định mục tiêu phát triển logistics xanh trong chiến lược của doanh nghiệp, cần thường xuyên rà soát nội dung chiến lược và tình hình thực hiện phát triển logistics xanh để có điều chỉnh phù hợp, đúng thực tiễn. Mặt khác, đẩy mạnh ứng dụng công nghệ, phát triển các nguồn năng lượng mới và sử dụng phương tiện bảo vệ môi trường để thúc đẩy sự phát triển sạch và hiệu quả" - Phó Chủ tịch VCCI khuyến nghị.