Rào cản đối với doanh nghiệp xuất khẩu hàng hóa sang Hoa Kỳ trong 6 tháng cuối năm

Theo số liệu của Tổng cục Hải quan Việt Nam, 6 tháng đầu năm 2024, xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ đạt 55,1 tỷ USD, tăng 24% (chiếm 30% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam). Thặng dư thương mại đạt 48 tỷ USD đóng góp chung vào tổng thặng dư thương mại của Việt Nam là 12 tỷ USD. Đây là mức tăng trưởng khả quan khi hầu hết các nước cạnh tranh trực tiếp với Việt Nam đều có mức tăng trưởng thấp hoặc dưới 0%.

Hoa Kỳ sẽ tiếp tục duy trì là thị trường xuất khẩu lớn nhất của Việt Nam trong 6 tháng cuối năm với kỳ vọng đây sẽ là năm thứ 3 liên tiếp tổng kim ngạch xuất khẩu hai nước đạt mốc trên 100 tỷ USD và vượt chỉ tiêu đề ra từ đầu năm.

Ông Đỗ Ngọc Hưng - Tham tán Thương mại, Trưởng Cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ cho biết, theo số liệu của Ủy ban thương mại quốc tế, Bộ Thương mại Hoa Kỳ (USITC), hết tháng 5/2024, kim ngạch thương mại hai chiều của Việt Nam và Hoa Kỳ đạt 54,8 tỷ USD (tăng 15% so với cùng kỳ 2023). Đây là mức tăng trưởng khả quan khi hầu hết các nước cạnh tranh trực tiếp với Việt Nam đều có mức tăng trưởng thấp hoặc dưới 0%. 

Các mặt hàng có thế mạnh xuất khẩu của Việt Nam tiếp tục đóng góp vào đà tăng trưởng gồm: Dệt may, da giày, đồ gỗ và nội thất, điện tử, máy móc thiết bị... Sau thời gian chững lại, xuất khẩu gỗ và sản phẩm gỗ đã tăng trưởng trở lại với tốc độ ấn tượng trong 5 tháng đầu năm 2024 (22,9% trong khi các nước tăng trưởng trung bình 5%). Riêng mặt hàng giày dép xuất khẩu của Việt Nam tính đến tháng 5 năm 2024 đạt 3,5 tỷ USD, tăng 10,7% so với cùng kỳ năm 2023, đứng thứ hai về kim ngạch xuất khẩu giày dép và túi xách sang Hoa Kỳ.

Phân tích động lực tăng trưởng thương mại của hai nước trong thời gian qua, ông Đỗ Ngọc Hưng cho rằng, hàng hóa của Việt Nam ngày càng được ưa chuộng tại thị trường Hoa Kỳ do chất lượng liên tục được cải thiện, cập nhật xu hướng cũng như có giá cả cạnh tranh. Mặt khác, sự thay đổi trong chuỗi cung ứng cũng như làn sóng dịch chuyển đầu tư đã góp phần tăng cường năng lực sản xuất của doanh nghiệp Việt Nam. Điều này đồng thời tạo cơ hội và dư địa cho hàng hóa của Việt Nam gia tăng xuất khẩu ra thế giới nói chung và thị trường Hoa Kỳ nói riêng.

Cẩn trọng trước nguy cơ bị kiện phòng vệ thương mại khi gia tăng xuất khẩu

Đi cùng sự phát triển kim ngạch thương mại, hiện nay hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam sang Hoa Kỳ đang gặp rất nhiều rào cản, các biện pháp phòng vệ thương mại thông qua điều tra chống bán phá giá, chống trợ cấp và lẩn trách các biện pháp thuế phòng vệ thương mại cũng như chuyền tải hàng hoá. Tính đến tháng 6/2024, Hoa Kỳ là quốc gia khởi xướng điều tra phòng vệ thương mại nhiều nhất với hàng hóa xuất khẩu của Việt Nam với 11 vụ việc.

Không chỉ là thị trường điều tra phòng vệ thương mại nhiều nhất với hàng xuất khẩu của Việt Nam mà Hoa Kỳ còn là thành viên điều tra phòng vệ thương mại nhiều nhất trong các thành viên của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO) với nhiều thị trường khác", ông Đỗ Ngọc Hưng thông tin. Nguyên nhân là bởi, nhập khẩu gia tăng đồng nghĩa với áp lực cạnh tranh trong nước của các ngành sản xuất Hoa Kỳ ngày càng gay gắt. Trong bối cảnh đó, các doanh nghiệp Hoa Kỳ sẽ tăng cường sử dụng công cụ này để hạn chế nhập khẩu, giảm bớt áp lực cạnh tranh.

Các ngành hàng xuất khẩu bị Hoa Kỳ kiện phòng vệ thương mại có kim ngạch từ thấp đến những mặt hàng chiếm thị phần lớn và có kim ngạch cao, như: Các sản phẩm thép, thủy sản (tôm, cá tra), máy móc thiết bị, gỗ, đồ nội thất, túi giấy, túi ni lông, nhôm... và gần đây là mặt hàng đĩa giấy.

Chính vì vậy, Trưởng cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ lưu ý, các doanh nghiệp xuất khẩu của Việt Nam cần xác định nguy cơ bị kiện phòng vệ thương mại sẽ luôn hiện hữu cùng với gia tăng xuất khẩu và cần chủ động trong kế hoạch ứng phó.

Chủ động ứng phó với phòng vệ thương mại tại thị trường xuất khẩu

Cơ quan Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ cũng cho biết, thông tin mới nhất là trong buổi thảo luận giữa Cơ quan Thương vụ và Bộ Thương mại Hoa Kỳ (DOC): Phía DOC cho biết chưa ghi nhận các quy định bắt buộc liên quan tiêu chuẩn, quy chuẩn xanh áp dụng đối với mặt hàng nhập khẩu vào Hoa Kỳ (trong đó có mặt hàng dệt may).

Thương vụ Việt Nam tại Hoa Kỳ dự báo tình hình xuất khẩu dệt may của Việt Nam sang Hoa Kỳ có thể tiếp tục tăng trong thời gian tới khi mùa thu đông đang đến, cũng như các nhà cung ứng tích cực mua hàng dự trữ trước thời điểm bầu cử vào tháng 11/2024.

Do đó, thương vụ đề nghị ngành hàng tiếp tục lưu ý các quy định của Hoa Kỳ về đạo luật UFLPA, phối hợp với Bộ Công Thương, thương vụ phản ánh kịp thời với cơ quan Hải quan và biên phòng Hoa Kỳ giải quyết kịp thời các lô hàng bị dừng tại cửa khẩu; phối hợp với Cục Xúc tiến thương mại tham gia tích cực và hiệu quả các hội chợ quốc tế trong thời gian tới.