Xuất khẩu thủy sản trở lại đường đua và tăng tốc

Bà Lê Hằng - Giám đốc Truyền thông VASEP cho biết, lần đầu tiên tăng trưởng dương sau 11 tháng sụt giảm liên tiếp, Mỹ đã lấy lại vị thế số 1 với 165 triệu USD kim ngạch nhập khẩu (NK) thủy sản Việt Nam trong tháng 8, tăng gần 4% so với cùng kỳ năm 2022.

Dù xuất khẩu (XK) cá tra vẫn thấp hơn 24%, nhưng XK tất cả các sản phẩm chủ lực khác sang Mỹ đều hồi phục trong tháng qua: tôm tăng 11%, cá ngừ tăng 2%, cá biển khác tăng 12%, cua ghẹ, mực bạch tuộc, nhuyễn thể có vỏ đều tăng từ 24-56% so với cùng kỳ năm ngoái.

Đang hồi phục chậm nhưng thị trường Mỹ vẫn có xu hướng tốt hơn đối với tiêu thụ thủy sản đông lạnh. Trong khi giá bán lẻ thủy sản tươi sống tại Mỹ tiếp tục giảm thì giá bán thủy sản đông lạnh đang tăng nhẹ 0,5%. Tới tháng 8/2023, lượng người tiêu dùng Mỹ ăn uống bên ngoài đã cao hơn trước, cũng là dấu hiệu tích cực về xu hướng tiêu thụ trong những tháng tới.

Tới hết tháng 8/2023, XK thủy sản sang Mỹ đã chạm mốc 1 tỷ USD. Dự báo cả năm 2023, thị trường này sẽ đóng góp 1,7 tỷ USD doanh số XK cho thủy sản Việt Nam, ít hơn 23% so với năm 2022.

XK thủy sản sang Nhật Bản và Trung Quốc trong tháng 8 tuy cao hơn so với 2 tháng trước đó nhưng chưa phản ánh rõ xu hướng hồi phục. Tuy nhiên, vụ việc Nhật Bản xả nước thải hạt nhân ít nhiều đang làm xáo trộn thương mại thủy sản của nước này với các thị trường như Trung Quốc và thị trường khác. Tác động tới thời điểm tháng 8 chưa thể hiện rõ ràng, nhưng có thể việc này sẽ làm giảm NK thủy sản Nhật vào Trung Quốc, Hàn Quốc và một số nước khác.

Nhật Bản XK sang Trung Quốc chủ yếu là các sản phẩm nhuyễn thể như sò, điệp, hàu, mực – bạch tuộc, cá minh thái, cá hồi, cá tuyết, tôm nước lạnh… cho cả mục đích tiêu thụ nội địa và chế biến XK của Trung Quốc. Diễn biến này có thể giúp thủy sản Việt Nam có thêm thị phần tại một số thị trường trong thời gian tới. Do vậy, dự báo XK thủy sản sang Trung Quốc sẽ tăng trở lại mạnh mẽ hơn vào 4 tháng cuối năm, vừa để đáp ứng nhu cầu dịp Lễ Tết Nguyên đán, vừa bù đắp phần nào sụt giảm từ thị trường Nhật.

XK thủy sản sang Hàn Quốc trong tháng 8 cũng đạt mức cao nhất từ đầu năm, nhưng so với cùng kỳ vẫn thấp hơn 24%.

Tuy nhiên, ngoài các thị trường chính với các xu hướng khác nhau, có nhiều thị trường nhỏ ghi nhận mức tăng trưởng trong tháng 8, bao gồm: Australia, Philippin, Brazil, Arap Xeut và một số thị trường trong khối EU như Italy, Thụy Sỹ, Phần Lan…

Tháng 8/2023 cũng ghi nhận sự bứt phá của nhiều sản phẩm thủy sản, tập trung chủ yếu vào các loài hải sản như cá tuyết, cá minh thái, ghẹ, tôm hùm, cá trích, cá thu, nước mắm… Những sản phẩm như cá ngừ chế biến, cá biển đóng hộp, tôm biển, cua ghẹ, cá tra chế biến, tôm khô… đang có nhu cầu NK tăng so với năm trước.

Tuy nhiên, các mặt hàng chủ lực như tôm chân trắng, cá tra, cá ngừ, tôm sú, mực, chả cá đông lạnh vẫn thấp hơn so với cùng kỳ năm 2022, khiến doanh số XK chung chưa thể bứt phá.

Do vậy tới hết tháng 8, tổng XK thủy sản của cả nước vẫn tăng trưởng âm 24,5% so với cùng kỳ năm 2022. XK các sản phẩm chính đều thấp hơn 14 – 34% so với cùng kỳ năm ngoái. Song, với những dấu hiệu tích cực hơn từ thị trường Mỹ và Trung Quốc, dự báo XK cá tra và tôm trong những tháng tới sẽ tiến triển tốt hơn. Theo đó, XK cá tra có thể mang về doanh số 1,8-1,9 tỷ USD, XK tôm ước đạt 3,6 tỷ USD và các mặt hàng hải sản sẽ đạt khoảng 3,5 tỷ USD. Như vậy, dự báo tổng XK thủy sản năm 2023 có thể đạt khoảng 9,1 – 9,2 tỷ USD, giảm 16% so với năm 2022.