Bộ Tài chính đề xuất đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với nước ngọt

Trong dự thảo mới nhất, Bộ Tài chính vẫn đề xuất đánh thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường, trừ sữa và nước dinh dưỡng.

Nội dung này nêu trong dự thảo Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt được Bộ Tài chính gửi sang Bộ Tư pháp thẩm định. Điểm mới là Bộ Tài chính sửa khái niệm "đồ uống có đường" thành "nước giải khát có đường theo Tiêu chuẩn Việt Nam (TCVN)" sau khi tiếp thu ý kiến từ doanh nghiệp, để áp thuế tiêu thụ đặc biệt.

Theo đó, đồ uống có đường vẫn nằm trong diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt, nhưng sữa và sản phẩm từ sữa sẽ không chịu thuế này do không phải nước giải khát theo TCVN và là mặt hàng dinh dưỡng sức khỏe.

Bên cạnh đó, thực phẩm dạng lỏng dùng với mục đích dinh dưỡng như nước khoáng thiên nhiên và nước uống đóng chai; nước rau quả và nectar (mật) rau, quả và sản phẩm từ cacao cũng không thuộc diện bị áp thuế.

Như vậy, các sản phẩm nước giải khát có đường theo TCVN, gồm nước giải khát có ga, chứa chè, cà phê, nước trái cây; nước uống tăng lực, điện giải, nước uống thể thao, các loại nước sẽ bị đánh thuế tiêu thụ đặc biệt.

Bộ Tài chính cho biết sẽ nghiên cứu mức thuế suất tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát theo hàm lượng đường, nhằm khuyến khích doanh nghiệp sản xuất, nhập khẩu loại nước giải khát có hàm lượng đường thấp.

Nêu quan điểm trước đó, nhiều hiệp hội, doanh nghiệp phản đối áp thuế tiêu thụ đặc biệt với đồ uống có đường. Theo họ nó không giúp giải quyết vấn đề thừa cân béo phì, mà tạo ra chính sách thuế mang tính phân biệt. Chưa kể, chính sách này sẽ gây ra những hệ lụy không mong muốn với các ngành khác có liên quan, như mía đường, bán lẻ, bao bì.

Với vấn đề này, Bộ Tài chính cho biết đánh thuế đồ uống có đường đã trở thành xu thế chung. Tổ chức y tế thế giới - WHO đã khuyến nghị chính phủ các nước hành động nhằm khuyến khích người dân tiếp cận thức ăn lành mạnh thông qua việc đánh thuế vào nước giải khát có đường, để định hướng tiêu dùng.

Các nước đã dần bổ sung nước giải khát có đường vào đối tượng chịu thuế tiêu thụ đặc biệt. Hiện có khoảng 85 quốc gia áp thuế này, tăng gần 6 lần so với cách đây 10 năm.

Việc áp thuế mang lại hiệu quả giảm tiêu thụ đường, theo Bộ Tài chính. Như tại Mexico, sau 2 năm áp dụng, các hộ gia đình đã giảm 12% mua đồ uống có đường, tăng thu thuế thêm 2,6 tỷ USD. Trong ASEAN, có 6 trên 10 nước gồm Thái Lan, Phillippines, Malaysia, Lào, Campuchia, Myanmar đã thu thuế tiêu thụ đặc biệt với nước giải khát có đường.

Ngoài ra, tại dự thảo, Bộ Tài chính cũng muốn đưa đại mạch và nước giải khát không cồn vào diện chịu thuế tiêu thụ đặc biệt để định hướng tiêu dùng.

Cơ quan này cho rằng, thị trường hiện nay nhập khẩu thức uống không cồn được sản xuất theo quy trình và nguyên liệu tương tự bia (sau quy trình sản xuất lên men thì tách cồn khỏi sản phẩm và bổ sung hương tự nhiên).

Tuy nhiên doanh nghiệp lý giải, các yếu tố giống nhau về nguyên liệu, quy trình, hình thức, mùi vị không phải là cơ sở pháp lý để áp thuế tiêu thụ đặc biệt. Nó cũng không phù hợp với mục đích của sắc thuế này là hạn chế hoặc không khuyến khích tiêu dùng những sản phẩm có hại cho sức khỏe.