Chính phủ chốt không giảm thuế VAT 2% với ngân hàng, bảo hiểm

Tiếp tục chương trình Kỳ họp thứ 5, Quốc hội khóa XV, Bộ trưởng Bộ Tài chính Hồ Đức Phớc đã trình bày Tờ trình về tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế giá trị gia tăng (VAT) 2%.

Đề xuất tiếp tục giảm thuế VAT như đã áp dụng năm 2022

Theo Bộ trưởng Bộ Tài chính cho biết, trong năm 2022, để hỗ trợ doanh nghiệp, người dân phục hồi sau dịch COVID-19, Chính phủ đã trình Quốc hội thông qua Nghị quyết số 43/2022/QH15 về chính sách tài khóa, tiền tệ hỗ trợ Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế - xã hội, trong đó có quy định giảm mức thuế suất thuế giá trị gia tăng (VAT) đối với hầu hết các mặt hàng đang chịu thuế suất 10% xuống còn 8%.

Tổng kết, đánh giá tình hình thực hiện các giải pháp hỗ trợ thời gian qua thì các giải pháp về thuế có hiệu quả cao, tác động tích cực ngay tới hoạt động của doanh nghiệp, người dân trong đó, giải pháp giảm thuế VAT theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 đã hỗ trợ cho doanh nghiệp và người dân tổng cộng khoảng 44.500 tỷ đồng, đã góp phần giảm giá thành hàng hóa, dịch vụ, từ đó thúc đẩy sản xuất kinh doanh và tạo thêm công ăn việc làm cho người lao động, góp phần kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy sản xuất kinh doanh phát triển, qua đó cũng góp phần tạo thêm nguồn thu cho Ngân sách Nhà nước.

Việc thực hiện chính sách giảm 2% thuế VAT theo Nghị quyết số 43/2022/QH15 đã gián tiếp kích cầu tiêu dùng nội địa tăng cao, tổng mức bán lẻ hàng hóa và doanh thu dịch vụ tiêu dùng năm 2022 tăng 19,8% so với năm trước, thu thuế VAT nội địa không giảm mà tăng 10% so với cùng kỳ.

Bộ trưởng Hồ Đức Phớc nhấn mạnh để kịp thời ứng phó với diễn biến tình hình kinh tế - xã hội, đồng thời cân nhắc, tính toán phù hợp với điều kiện thực tế, ngoài các giải pháp đã và đang được triển khai thực hiện cho năm 2023 và trên cơ sở đánh giá kết quả đạt được của giải pháp giảm 2% thuế VAT theo Nghị quyết số 43/2022/QH15, việc tiếp tục thực hiện giảm thuế VAT như đã áp dụng năm 2022 nhằm hỗ trợ doanh nghiệp, người dân là cần thiết.

Do vậy, năm 2023 Chính phủ đề xuất tiếp tục thực hiện chính sách giảm 2% thuế VAT như đã áp dụng năm 2022. Cụ thể, từ ngày 1/7/2023 đến hết ngày 31/12/2023 giảm 2% thuế suất thuế VAT, áp dụng đối với các nhóm hàng hóa, dịch vụ đang áp dụng mức thuế suất 10% (còn 8%).

Việc giảm thuế VAT về 8% sẽ không áp dụng với các nhóm hàng hóa, dịch vụ sau: viễn thông, công nghệ thông tin, hoạt động tài chính, ngân hàng, chứng khoán, bảo hiểm, kinh doanh bất động sản, kim loại, sản phẩm từ kim loại đúc sẵn, sản phẩm khai khoáng (không kể khai thác than), than cốc, dầu mỏ tinh chế, sản phẩm hoá chất, sản phẩm hàng hóa và dịch vụ chịu thuế tiêu thụ đặc biệt.

Cân nhắc kéo dài thời gian áp dụng giảm thuế VAT

Trình bày Báo cáo thẩm tra về việc tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế giá trị gia tăng 2%, Chủ nhiệm Ủy ban Tài chính - Ngân sách của Quốc hội Lê Quang Mạnh cho rằng, cần thiết ban hành chính sách giảm thuế để tiếp tục hỗ trợ cho khu vực sản xuất, kinh doanh và người dân đã gặp rất nhiều khó khăn sau đại dịch COVID-19 trong bối cảnh tốc độ tăng trưởng đã bắt đầu thể hiện chiều hướng suy giảm từ Quý IV/2022 và nhất là trong các tháng đầu năm 2023.

Tuy nhiên, một số ý kiến trong Ủy ban Tài chính - Ngân sách còn băn khoăn về các nội dung giải trình của Chính phủ khi đề xuất việc giảm thuế VAT trong 6 tháng cuối năm 2023 và đề nghị các biện pháp kích cầu trong năm 2023 tập trung vào tháo gỡ các nút thắt đầu tư công trong gói phục hồi kinh tế hơn là tiếp tục các chính sách giảm thu ngân sách .

Đồng thời chính sách giảm thuế VAT này cần được cân nhắc một cách thận trọng vì sẽ tạo thêm tác động bất lợi cho ngân sách nhà nước năm 2023, trong điều kiện số thu năm nay được dự kiến là sẽ có nhiều khó khăn, như báo cáo của Chính phủ.

Về nội dung của chính sách, đa số ý kiến tán thành việc tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế VAT 2% như đề nghị của Chính phủ. Tuy nhiên, Quốc hội đề nghị Chính phủ đánh giá kỹ hơn về tác động của việc giảm thuế để bảo đảm đạt được mục tiêu đặt ra khi đề xuất ban hành chính sách như kích cầu tiêu dùng, thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh để đóng góp trở lại cho ngân sách nhà nước,…

Một số ý kiến đề nghị cân nhắc việc tiếp tục thực hiện chính sách giảm thuế VAT trong thời điểm hiện nay vì còn băn khoăn về tính hiệu quả của chính sách đồng thời lo ngại về tác động giảm thu trong bối cảnh nhiệm vụ thu năm 2023 là rất khó khăn.

Điều này có thể sẽ gây bị động cho quá trình điều hành thực hiện dự toán Ngân sách Nhà nước năm 2023 đã được Quốc hội thông qua. Báo cáo đánh giá tác động của Chính phủ cũng chưa đánh giá cụ thể các tác động dự kiến của chính sách đối với khả năng kích cầu tiêu dùng và thúc đẩy hoạt động sản xuất, kinh doanh trong nửa cuối năm 2023 như mục tiêu đặt ra.

Uỷ ban Tài chính - Ngân sách cũng đề nghị Chính phủ giải trình cụ thể hơn về phương án, giải pháp bù đắp các khoản giảm thu này ngoài các biện pháp về tăng cường công tác quản lý để bảo đảm nhiệm vụ thu và khả năng cân đối của ngân sách trong phạm vi bội chi Ngân sách Nhà nước 2023 đã được Quốc hội thông qua.

Đồng thời, trong quản lý thu thuế VAT, đề nghị Chính phủ khẩn trương tháo gỡ các vướng mắc trong công tác hoàn thuế cho các doanh nghiệp, đặc biệt là các doanh nghiệp xuất khẩu các sản phẩm gỗ để tránh gây ứ đọng vốn và ảnh hưởng đến dòng tiền của doanh nghiệp do không được hoàn đối với số thuế đầu vào đã nộp.

Đáng chú ý, một số ý kiến cho rằng, việc thực hiện chính sách trong 6 tháng cuối năm 2023 có thể là chưa đủ thời gian để chính sách phát huy tác dụng làm cho chính sách khó đạt được các mục tiêu đặt ra.

Do đó, “cân nhắc kéo dài thời gian áp dụng chính sách so với đề xuất của Chính phủ để bảo đảm sự ổn định, chủ động trong thực hiện và đủ thời gian để chính sách phát huy hiệu quả”, Ủy ban Tài chính - Ngân sách nhấn mạnh.