Cuộc đua hút vốn ngoại: Ngân hàng Việt Nam tranh giành nhiều thương vụ tỷ đô

Đua nhau hút vốn ngoại

Trong thời gian gần đây, việc giảm lãi suất huy động đã gây khó khăn cho việc huy động vốn của ngân hàng trong tương lai, trong bối cảnh Việt Nam vẫn đang dựa nhiều vào vốn từ các ngân hàng để phát triển kinh tế.

Trong quý II/2023 này, nhiều ngân hàng đã thu về số tiền đáng kể từ các hợp đồng bán vốn đã ký trước đó. Cụ thể, gần đây, Ngân hàng SHB đã hoàn tất việc chuyển nhượng 50% vốn cổ phần tại Công ty Tài chính TNHH MTV Ngân hàng TMCP Sài Gòn - Hà Nội (SHBFinance) và nhận về khoảng 1.800 tỷ đồng sau hơn một năm kể từ khi ký hợp đồng và hoàn thiện các thủ tục.

Dự kiến vào những ngày cuối tháng 7 hoặc đầu tháng 8 tới, sau khi hoàn tất thủ tục, VPBank cũng sẽ nhận thêm 32.310 tỷ đồng nữa từ thương vụ bán 15% vốn cho SMBC. Trước đó, giữa tháng 4/2023, ngân hàng này đã nhận khoản đặt cọc 3.590 tỷ đồng.

Ngoài SHB và VPBank, nhiều ngân hàng lớn khác cũng đang lên kế hoạch bán vốn cho cổ đông nước ngoài với giá trị ước tính lên tới hàng tỷ USD, trong đó đáng chú ý nhất là Vietcombank và BIDV.

Cụ thể, Vietcombank đang lên kế hoạch phát hành riêng lẻ 6,5% cho nhà đầu tư tài chính nước ngoài, số lượng cổ phiếu phát hành là 307,6 triệu, thực hiện trong năm 2023-2024.

Với giả định giá phát hành ở mức 92.000 đồng/cổ phiếu như mức đóng cửa cuối tuần qua, thương vụ này sẽ mang về cho Vietcombank gần 28.300 tỷ đồng (khoảng 1,2 tỷ USD).

BIDV có kế hoạch chào bán riêng lẻ 9% vốn (455,3 triệu cổ phiếu) ngay trong năm nay. Với giá đóng cửa ở mức 43.400 đồng/CP như phiên đóng cửa cuối tuần qua, thương vụ sẽ mang về cho BIDV khoảng 18.000 tỷ đồng (tương đương khoảng 835 triệu USD).

Tại Đại hội đồng cổ đông thường niên vừa qua, ông Phan Đức Tú, Chủ tịch BIDV, cho biết ngân hàng này đã tiếp xúc tổng cộng 38 nhà đầu tư trong vòng 3 năm qua, tuy nhiên do tình hình thị trường chưa thuận lợi nên chưa thể hoàn tất thương vụ. Trước tình hình đó, BIDV vẫn tiếp tục nhiệm vụ tìm kiếm nhà đầu tư trong năm nay.

Trong khi đó tại Vietcombank, theo Chủ tịch HĐQT Phạm Quang Dũng, thương vụ này đang dừng ở bước thuê tổ chức tư vấn. Theo kế hoạch, Vietcombank sẽ thực hiện phát hành riêng lẻ cho nhà đầu tư nước ngoài trong giai đoạn 2023 - 2024.

Ngoài ra, LPBank và SHB đều có kế hoạch phát hành cổ phiếu riêng lẻ cho nhà đầu tư nước ngoài trong năm nay. LPBank vẫn chưa cập nhật thông tin về tình hình đàm phán với đối tác nước ngoài. Trong khi đó, Chủ tịch HĐQT SHB - Đỗ Quang Hiển cho biết, ngân hàng này đã điều chỉnh chiến lược từ tìm kiếm nhà đầu tư dài hạn, sang tập trung vào nhà đầu tư tài chính trung hạn (3 - 5 năm) do nhu cầu của nhà đầu tư. Dự kiến vào cuối năm nay hoặc đầu năm sau, SHB sẽ có những đối tác đầu tư trung hạn.

Tăng vốn ngoại tăng lợi thế 

Mặc dù thị trường tài chính tại Việt Nam đã có sự cải thiện trong thời gian qua, song tình hình chung của hệ thống ngân hàng vẫn còn gặp nhiều khó khăn, với Hệ số An toàn vốn (CAR) thấp hơn nhiều so với các nước trong khu vực.

Sức khỏe tài chính của doanh nghiệp đang suy giảm trong bối cảnh lãi suất ngày càng giảm, dẫn đến việc khó khăn trong việc huy động vốn của các ngân hàng. Trong tình hình này, nguồn vốn ngoại, bao gồm cả vốn đầu tư trực tiếp (mua cổ phần) và vốn vay, sẽ trở thành một nguồn lực quý giá cho các ngân hàng.

Trước thực tế này, ông Phạm Thiên Quang, Giám đốc Khối Quản lý tài sản VNDirect nhận định, huy động vốn từ các tổ chức tài chính quốc tế ngày càng đóng vai trò quan trọng với các ngân hàng. Việc SMBC quyết 1,5 tỷ USD mua 15% cổ phần VPBank cho thấy ngành ngân hàng Việt Nam vẫn hấp dẫn trong mắt các nhà đầu tư lớn. 

Ngoài việc tiến hành các thương vụ bán vốn, nhiều ngân hàng thương mại cổ phần đã chủ động tìm kiếm nguồn vốn vay từ các định chế tài chính quốc tế trong thời gian qua. Hiện nay, Techcombank đang dẫn đầu về doanh số vay ngoại tệ trong số các tổ chức tín dụng, tiếp đến là VietinBank, Vietcombank, MB, VIB và HDBank.

Việc thành công trong việc huy động nguồn vốn từ nước ngoài đang tạo ra lợi thế cho một số ngân hàng. Theo ông Đỗ Quang Vinh, Phó Chủ tịch HĐQT kiêm Phó Tổng Giám đốc SHB, giao dịch này sẽ mang lại nguồn thu lớn cho cổ đông SHB, giúp ngân hàng tăng cường bộ đệm vốn, tạo thêm nguồn lực để nâng cao năng lực tài chính và các yếu tố nền tảng, đồng thời thúc đẩy mạnh mẽ hoạt động kinh doanh ở các phân khúc trọng tâm.

Với khoản bán vốn lớn được ghi nhận vào lợi nhuận, ngân hàng mẹ SHB sẽ cải thiện vượt bậc chỉ số sinh lời ROE, ROA. Sau thương vụ này, SHB cũng kỳ vọng được Moody’s nâng hạng tín nhiệm, nâng cao khả năng tiếp cận vốn trên thị trường quốc tế. Khoản lợi nhuận này sẽ giúp ngân hàng đẩy mạnh chuyển đổi số, gia tăng vào bán lẻ, tập trung vào phân khúc khách hàng cá nhân.

VPBank đã thu được khoảng 36.000 tỷ đồng từ việc bán vốn, đây là nguồn vốn quan trọng để ngân hàng mở rộng phạm vi kinh doanh, đáp ứng các nhu cầu đa dạng của nhóm khách hàng cá nhân và doanh nghiệp (bao gồm cả khách hàng FDI), tăng cường bộ đệm vốn và thực hiện các kế hoạch tăng trưởng cao hơn.

Đó là lý do tại sao năm nay VPBank là một trong số ít ngân hàng đặt ra mục tiêu tăng trưởng cao trong các chỉ tiêu tín dụng (tăng 35%), huy động vốn (tăng 36%) và lợi nhuận trước thuế (tăng 31%)...