Microsoft kết thúc hỗ trợ Windows 10 sau 2 năm nữa, đặt ra thách thức về rác thải điện tử

Với hàng trăm triệu máy tính trên khắp thế giới sử dụng Windows 10, quyết định này có thể tạo ra một làn sóng lớn của thiết bị không còn được hỗ trợ bảo mật, ảnh hưởng nghiêm trọng đến môi trường nếu không được xử lý đúng cách.

Theo ước tính của Canalys Research - công ty phân tích thị trường danh tiếng toàn cầu, có tới 240.000.000 máy tính sẽ trở thành rác điện tử, đồng nghĩa với 480.000.000kg. Để dễ hình dung hơn, số lượng rác thải điện tử này tương đương với việc bỏ hoang 320.000 chiếc ôtô.

Hiện tại, theo dữ liệu của Statcounter - trang web phân tích lưu lượng truy cập website uy tín được thành lập từ năm 1999, tỷ lệ sử dụng Windows 10 trên toàn cầu đạt 68%, vượt xa so với Windows 11. Tính riêng tại Việt Nam, Windows 10 vẫn chiếm tỷ lệ sử dụng cao, 65% so với Windows 11 với 22%.

Mặc dù máy tính Windows vẫn có thể hoạt động một thời gian sau khi hệ điều hành không còn được hỗ trợ, nhưng việc Microsoft chỉ hỗ trợ Windows 10 đến tháng 10/2028 nếu người dùng chi thêm một khoản phí khiến nhiều người cân nhắc. Theo Canalys, với sự xuất hiện của Windows 11, mạnh mẽ và giá rẻ hơn, người dùng có thể hướng tới việc chọn sản phẩm mới hơn thay vì bảo trì thiết bị cũ.

Tuy nhiên, những hệ thống không có TPM 2.0 (viết tắt của Trusted Platform Module 2.0 là con chip hoặc vi mạch có khả năng bảo mật phần cứng thế hệ thứ 2) sẽ không thể nâng cấp lên Windows 11. Tất nhiên, nếu PC không hỗ trợ TPM 2.0 người dùng vẫn có thể thực hiện một số biện pháp để giúp giảm thiểu vấn đề phải loại bỏ.

Tùy chọn đầu tiên là chuyển sang Linux Mint, Ubuntu hoặc một số bản phân phối Linux khác. Linux hoạt động rất tốt trên hầu hết các PC và không quá khó để ghi ảnh ISO vào USB để cài đặt nó trên PC của người dùng, với quá trình thực hiện kéo dài khoảng 30 phút. Với phần lớn công việc tính toán của chúng ta được thực hiện trực tuyến, việc thiếu phần mềm Windows cho Linux hiện không phải là vấn đề quá lớn.

Trên thực tế, đây không phải là lần đầu tiên ngành này cảnh báo rằng các yêu cầu hệ thống của Windows 11 sẽ gây ra hậu quả tai hại. Vào tháng 10, tổ chức nghiên cứu lợi ích công cộng Hoa Kỳ PIRG đã đưa ra một dự báo bi quan hơn, dự đoán rằng 400 triệu máy tính Windows 10 cuối cùng sẽ bị loại bỏ và việc ngừng hỗ trợ các hệ điều hành cũ có thể dẫn đến sự gia tăng số lượng máy tính rác.

Với số lượng lớn máy tính chạy Windows 10 bị thải bỏ, các chuyên gia cho rằng chúng có thể được tái chế. Chẳng hạn, ổ cứng được phân tách lấy vật liệu dùng cho động cơ xe điện hoặc thiết bị năng lượng tái tạo; hay pin được xử lý và thu về kim loại hiếm như lithium, coban, niken.

"Thành phần bên trong những máy tính hết tuổi thọ có thể hữu ích trong việc cung cấp linh kiện cho các lĩnh vực khác, như cho xe điện, tuabin gió và nhiều công dụng khác", Peter Afiuny, Giám đốc Thương mại của Noveon Magnets, công ty chuyên sản xuất nam châm, cho biết.

Mặc dù có những thách thức, nhưng với những biện pháp đúng đắn, chúng ta có thể giảm thiểu tác động của quyết định kết thúc hỗ trợ Windows 10 đối với môi trường và hỗ trợ sự phát triển của các giải pháp thân thiện với môi trường trong tương lai.