Ngay từ đầu năm 2023, giới phân tích đã đưa ra dự báo về sự trở lại của El Nino: Khô hạn sẽ xuất hiện khiến cho các nhà máy thủy điện không còn thuận lợi sau chu kỳ nước đạt đỉnh trong năm 2022. Theo Trung tâm Dự báo khí tượng thủy văn quốc gia, hiện tượng này có khả năng sẽ xuất hiện từ cuối tháng 5 với xác suất khoảng 70 - 80% và có thể kéo dài sang đầu năm 2024.

Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) cho biết, tới thời điểm hiện tại, tình trạng nắng nóng khô hạn đã xuất hiện khiến các hồ thủy điện phía Bắc bằng khoảng 60-70% so với trung bình nhiều năm trong khi nhiều hồ thủy điện khu vực miền Trung và miền Nam cũng có nước về kém. Hiện ít nhất đã có 10 hồ thủy điện thuộc Tập đoàn Điện lực Việt Nam và các chủ đầu tư khác về xấp xỉ hoặc dưới mực nước chết.

Với tình trạng này, các nhà máy nhiệt điện sẽ phải tăng cường huy động dù không phải là nguồn phát được ưu tiên. Bộ Công Thương cùng EVN đã liên tục có các buổi làm việc với các nhà cung cấp nhiên liệu là Tập đoàn Dầu khí quốc gia Việt Nam (PVN), Tập đoàn Công nghiệp than khoáng sản Việt Nam (TKV), Tổng Công ty Đông Bắc để đảm bảo kế hoạch cung cấp điện và vận hành hệ thống điện quốc gia trong những tháng cao điểm nắng nóng năm 2023.

Về thị trường chứng khoán, VN-Index phiên đầu tuần có diễn biến tích cực từ đầu phiên. Kết phiên, VN-Index tăng 3,57 điểm (0,33%) lên mức 1.070,64 điểm với thanh khoản trên mức trung bình dưới ảnh hưởng tích cực của nhóm cổ phiếu ngân hàng. HNX-INDEX tăng 1,99 điểm (0,93%) lên mức 215,90 điểm. Độ rộng trên cả 2 sàn duy trì tích cực khi tổng cộng có 361 mã tăng điểm (12 mã tăng trần), 206 mã giảm điểm (11 mã giảm sản) và 112 mã giữ giá tham chiếu.

Thanh khoản trên hai sàn niêm yết đạt 13.778 tỉ đồng duy trì trên mức trung bình. Trong đó thanh khoản đột biến mạnh ở nhiều mã nhóm xây dựng, vật liệu xây dựng. Nhà đầu tư nước ngoài bán ròng trở lại với giá trị bán ròng khá mạnh tương ứng 468,14 tỉ đồng, tập trung ở nhóm ngân hàng, thép, phân bón. Tiếp tục mua ròng trên HNX với giá trị 11,82 tỉ đồng.

Chốt phiên 22/5, nhóm cổ phiếu điện tiếp tục có diễn biến tích cực sau Quy hoạch điện VIII, cũng như tình hình tiêu thụ điện đang ở mức cao với VNE (+5,74%), NT2 (+4,25%), PGV (+4,13%), QTP (+3,14%), HND (+1,32%), POW (+0,74%), PPC (+1,36)…

Cổ phiếu điện hưởng lợi từ Quy hoạch điện VIII

Trong báo cáo mới nhất, VNDirect cho rằng Quy hoạch điện VIII chính thức được phê duyệt đã đánh giá toàn diện hơn, đưa vào cân đối nhiều loại nguồn điện linh hoạt hơn.

Theo Quy hoạch điện 8, chính thức loại bỏ khoảng 13.220MW điện than, cơ bản đánh dấu hồi kết sớm cho nguồn điện này. Dự kiến điện than sẽ đạt tăng trưởng kép thấp 2% giai đoạn 2021-30 sau đó giảm 1% giai đoạn 2030-50, chiếm lần lượt 19% và 4% tổng công suất nguồn điện.

Điện khí: Nguồn điện sẽ là mũi nhọn trong kế hoạch phát triển của Việt Nam giai đoạn 2021-30 với tăng trưởng kép đạt 26%, chiếm 27% tổng công suất nguồn điện. Trong 2030-50, phát triển điện khí sẽ chậm lại đạt 4%, chiếm 15% tổng công suất trong 2050.

Điện gió: Dự kiến điện gió sẽ là mục tiêu phát triển hàng đầu trong cả ngắn và dài hạn. Trong đó, điện gió trên bờ sẽ tăng trưởng kép 25% trong 2021- 30, và 6% trong 2030-50, chiếm lần lượt 14% và 13% tổng công suất giai đoạn này. Bên cạnh đó, dự kiến Việt Nam sẽ phát triển 6.000MW điện gió ngoài khơi đầu tiên từ nay đến 2030, sau đó sẽ tăng trưởng mạnh mẽ 15% trong 2030-50, chiếm 16% tổng công suất nguồn điện.

Điện mặt trời: Dự kiến sẽ hạn chế phát triển sau giai đoạn tăng trưởng ồ ạt 2020-21. Tuy nhiên, Chính phủ vẫn khuyến khích phát triển điện mặt trời cho mục đích tự tiêu thụ. Theo đó, công suất điện mặt trời tăng khiếm tốn trong 2021-30 sau đó tăng mạnh 13% từ 2030-50, chiếm 33% tổng công suất.

Theo Chứng khoán VnDirect, việc ban hành Quy hoạch Điện VIII đã làm rõ hơn bức tranh ngành điện Việt Nam trong thời gian tới, đồng thời cũng mở ra cơ hội tăng trưởng tươi sáng cho các doanh nghiệp nhóm ngành này.

Các doanh nghiệp lĩnh vực xây lắp hạ tầng điện sẽ được hưởng lợi rõ ràng nhất nhờ khối lượng công việc khá cao trong kế hoạch của Quy hoạch Điện VIII, đặc biệt trong các nhóm ngành điện khí và Năng lượng tái tạo.

Theo đó, nhóm ngành xây lắp điện bao gồm đường dây, trạm biến áp cũng sẽ ghi nhận mức tăng tương ứng nhằm đảm bảo khả năng hấp thụ và tính hiệu quả của hệ thống. Tuy nhiên, đối với nhóm Năng lượng tái tạo, chính sách giá năng lượng tái tạo mới là yếu tố làm rõ ràng hơn triển vọng của nhóm ngành này. Một số cổ phiếu điện nổi bật trong nhóm xây lắp hạ tầng điện bao gồm mã PC1, FCN, TV2 sẽ là nhóm cổ phiếu điện được hưởng lợi sớm nhất từ luận điểm này.

Trong dài hạn hơn, PVS dự kiến cũng sẽ được hưởng lợi do tham gia vào lĩnh vực xây lắp điện gió ngoài khơi, với kinh nghiệm trong những dự án gần đây như Thăng Long, La Gàn.

Một doanh nghiệp điện khí nói chung và điện khí LNG nói riêng có triển vọng tươi sáng hơn do sở hữu dự án đã được phê duyệt trong Quy hoạch điện VIII bao gồm Nhơn Trạch 3&4 (POW), LNG Long Sơn (PGV, TV2), Ô Môn 3,4 (GE2). GAS cũng sẽ được hưởng lợi chính trong giai đoạn phát triển này do thực hiện phát triển các dự án kho cảng LNG.

VnDirect nhấn mạnh, "Quy hoạch Điện VIII được phê duyệt sẽ thúc đẩy tiến độ các dự án mỏ khí tỷ đô vốn đã bị đình trệ lâu nay như Lô B, Cá Voi Xanh trong những năm tới nhằm đảm bảo nguồn khí trong nước và giảm phụ thuộc vào việc nhập khẩu LNG cho phát điện tại Việt Nam".