Hỗ trợ cho lâm nghiệp và thủy sản không chỉ trách nhiệm ngân hàng mà còn phụ thuộc vào thị trường

Đơn hàng giảm mạnh đến 50%

Theo thông tin từ Hiệp hội Thủy sản Việt Nam (Vasep), xuất khẩu thủy sản Việt Nam tiếp tục ghi nhận sự sụt giảm trong 5 tháng đầu năm 2023. Tổng giá trị xuất khẩu chỉ đạt 3,379 tỷ USD, giảm 27,9% so với cùng kỳ năm 2022. Tình hình này được các doanh nghiệp trong ngành đánh giá là trầm trọng hơn cả giai đoạn đỉnh của đại dịch Covid-19.

Lượng đơn hàng xuất khẩu đã giảm từ 20% đến 50%, gây tình trạng tồn kho tăng cao. Doanh nghiệp thủy sản Việt Nam đang đối mặt với áp lực nặng nề khi thị trường tiêu thụ lao dốc và giá xuất khẩu giảm mạnh, trong khi các chi phí sản xuất và lãi suất ngân hàng tăng cao.

Ngoài ra, các doanh nghiệp còn đối mặt với hai vấn đề lớn. Trước tiên, có nguy cơ thiếu nguyên liệu tôm-cá trầm trọng vào đầu năm 2024 khi dự báo thị trường sẽ phục hồi, nhưng hiện tại người nuôi không đủ khả năng để thả nuôi tiếp. Thứ hai, không ít doanh nghiệp đang đối diện với tổn thất, suy thoái nặng nề và thậm chí có nguy cơ phá sản trong giai đoạn khó khăn hiện nay.

Trong bối cảnh này, Vasep đề xuất cần có một gói tín dụng trị giá 10.000 tỷ đồng để kích cầu và hỗ trợ doanh nghiệp thủy sản mua nguyên liệu từ nông dân. Đồng thời, các doanh nghiệp thủy sản cần được giãn nợ 4-6 tháng đối với các khoản vay đến hạn trong quý II - III năm nay và tiếp tục được vay theo hạn mức trong bối cảnh giảm xuất khẩu trong 6 tháng đầu năm. Điều này giúp các doanh nghiệp thu gom nguồn nguyên liệu từ nông - ngư dân và chuẩn bị hàng để xuất khẩu trong các quý tiếp theo trong năm nay.

Trước đó, Thủ tướng Chính phủ đã yêu cầu Ngân hàng Nhà nước nghiên cứu gói tín dụng 10.000 tỷ đồng cho ngành lâm, thủy sản.

Ngân hàng cam kết hỗ trợ

Tại cuộc họp báo tổng kết hoạt động 6 tháng đầu năm 2023 diễn ra vào ngày 21/06, Phó Thống đốc thường trực NHNN - ông Đào Minh Tú nhấn mạnh vai trò quan trọng của nông nghiệp và nông thôn, đặc biệt trong lĩnh vực lâm nghiệp và thủy sản. Ông yêu cầu các ngân hàng phải chịu trách nhiệm hỗ trợ các doanh nghiệp trong lĩnh vực này thông qua các chính sách ưu đãi và cơ chế hỗ trợ. Ông cũng đề nghị các ngân hàng nhà nước và ngân hàng thương mại giãn nợ và triển khai các biện pháp hỗ trợ khác để đảm bảo doanh nghiệp vượt qua khó khăn.

Các đại diện của ngân hàng như Agribank và BIDV đã chia sẻ rằng, dù nợ xấu của lĩnh vực lâm nghiệp và thủy sản có tăng cao hơn trung bình, nhưng các ngân hàng vẫn tiếp tục hỗ trợ doanh nghiệp trong ngành này thông qua việc giãn nợ và cung cấp hạn mức tín dụng. Agribank đã xem xét giảm lãi suất và BIDV cũng áp dụng các chính sách hỗ trợ như trước đây. Đồng thời, cả hai ngân hàng đều sẵn lòng hỗ trợ doanh nghiệp vượt qua khó khăn và tìm cách tháo gỡ khó khăn.

Phó Thống đốc Đào Minh Tú cho biết rằng việc hỗ trợ cho lĩnh vực lâm nghiệp và thủy sản không chỉ thuộc trách nhiệm của ngành Ngân hàng, mà còn phụ thuộc vào nhiều vấn đề khác như thị trường tiêu thụ, thị trường xuất khẩu và thị trường trong nước. Các doanh nghiệp cần tham gia vào chuỗi giá trị và tạo sự hỗ trợ lẫn nhau. Việc áp dụng công nghệ và tăng cường khả năng dự trữ và tạm trữ cũng rất quan trọng đối với hai lĩnh vực này.

Tại cuộc họp báo tổng kết hoạt động 6 tháng đầu năm 2023, ông Nguyễn Xuân Cường - Bộ trưởng Bộ Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, đã nhấn mạnh rằng việc hỗ trợ lâm nghiệp và thủy sản là một trong những ưu tiên hàng đầu của chính phủ. Ông đề cao vai trò của ngành nông nghiệp trong việc đảm bảo an ninh lương thực, đáp ứng nhu cầu tiêu dùng và xuất khẩu.

Bộ trưởng cũng đề xuất một số giải pháp nhằm hỗ trợ lĩnh vực lâm nghiệp và thủy sản, bao gồm:

- Đẩy mạnh công nghệ 4.0 trong sản xuất nông nghiệp và chế biến thủy sản, từ việc ứng dụng tự động hóa, trí tuệ nhân tạo đến quản lý dữ liệu và mạng lưới kết nối.

- Xây dựng các chuỗi giá trị nông nghiệp và thủy sản bền vững, từ việc tăng cường hợp tác giữa các đơn vị sản xuất, chế biến và tiêu thụ, đảm bảo chất lượng sản phẩm và giá trị gia tăng.

- Nâng cao năng suất lao động và chất lượng công nhân trong ngành, qua việc đào tạo, huấn luyện và cải thiện điều kiện làm việc.

- Tăng cường hỗ trợ về tài chính, bao gồm giãn nợ, cung cấp vốn vay và đầu tư vào các dự án phát triển lâm nghiệp và thủy sản.

- Đẩy mạnh xuất khẩu nông sản và thủy sản thông qua việc mở rộng thị trường và tăng cường quảng bá hình ảnh của các sản phẩm Việt Nam trên thị trường quốc tế.

- Ngành thủy sản đang gặp khó nhưng Chính phủ và các cơ quan liên quan đang nỗ lực để hỗ trợ lĩnh vực lâm nghiệp và thủy sản vượt qua khó khăn hiện tại và đạt được sự phục hồi và phát triển bền vững trong tương lai. Điều này chính là động lực lớn để giúp doanh nghiệp thủy sản, đặc biệt là doanh nghiệp xuất khẩu tự tin hơn để "vượt sóng".