Sản phẩm OCOP cần mang những câu chuyện, bản sắc văn hóa mỗi địa phương

Ngày 17/7/2023, Bộ Nông nghiệp và Phát triển Nông thôn (Bộ NN&PTNT) tổ chức Hội nghị sơ kết 3 năm thực hiện Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới (NTM) giai đoạn 2021-2025.

Hơn 1,7 triệu tỷ đồng xây dựng NTM

Theo ông Ngô Trường Sơn- Chánh Văn phòng điều phối NTM Trung ương, tổng nguồn lực huy động thực hiện Chương trình giai đoạn 2021-2023 khoảng 1.752.000 tỷ đồng, trong đó, vốn ngân sách Trung ương đóng vai trò "vốn mồi", hỗ trực trực tiếp khoảng 1,2%, ngân sách địa phương các cấp khoảng 9,9%, vốn lồng ghép từ các chương trình MTQG, các chương trình, dự án khác thực hiện trên địa bàn nông thôn khoảng 8,1%, vốn tín dụng khoảng 74,1%, vốn doanh nghiệp, HTX, tổ chức kinh tế khoảng 4,0%, người dân và cộng đồng đóng góp tự nguyện khoảng 2,8%.

“Chương trình Mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới có tỷ lệ giải ngân vốn ngân sách Trung ương cao nhất trong 3 chương trình mục tiêu quốc gia”- ông Ngô Trường Sơn cho hay.

Đến nay, cả nước có 6.022/8.177 xã (73,65%) đạt chuẩn NTM (tăng 11,3% so với cuối năm 2020), trong đó, có 100 xã khu vực III vùng dân tộc thiểu số và miền núi, có 04 xã đặc biệt khó khăn vùng bãi ngang ven biển và hải đảo đạt chuẩn NTM, 1.331 xã đạt chuẩn NTM nâng cao và 176 xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu. Bình quân cả nước đạt 16,9 tiêu chí/xã.

263 đơn vị cấp huyện thuộc 58 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương đã được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ/đạt chuẩn NTM, tăng 90 đơn vị so cuối năm 2020 (chiếm khoảng 40,8% tổng số đơn vị cấp huyện của cả nước).

Có 19 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có 100% số xã đạt chuẩn NTM. Trong đó có 5 tỉnh (Nam Định, Đồng Nai, Hà Nam, Hưng Yên và Hải Dương) được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM.

Đối với Chương trình OCOP, đến tháng 7/2023, cả nước có 9.852 sản phẩm OCOP đạt 3 sao trở lên của 5.069 chủ thể.

Bên cạnh những thành công mà Chương trình xây dựng NTM mang lại còn tồn tại một số khó khăn, hạn chế cần khắc phục, giải quyết, đó là: Hệ thống văn bản pháp lý, văn bản hướng dẫn thực hiện chương trình ở cấp Trung ương chậm được ban hành. Một số địa phương còn lúng túng, chậm ban hành các văn bản cụ thể hóa Bộ tiêu chí quốc gia về NTM giai đoạn 2021 - 2025 theo phân cấp; Chương trình phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng NTM; Chương trình chuyển đổi số trong xây dựng NTM, hướng tới NTM thông minh…

Mô hình tổ chức và cơ chế làm việc của Văn phòng Điều phối NTM cấp tỉnh ở các địa phương có sự khác nhau, chưa thống nhất. Văn phòng Điều phối NTM cấp huyện không có con dấu riêng mà sử dụng con dấu chung của Phòng NN&PTNT hoặc Phòng Kinh tế, nên hạn chế tính chủ động trong quá trình triển khai công việc. Cán bộ làm công tác xây dựng NTM ở cấp xã chủ yếu là kiêm nhiệm và thường xuyên thay đổi nên cũng ảnh hưởng đến việc tham mưu triển khai thực hiện chương trình ở cơ sở...

Phấn đấu 80% số xã đạt chuẩn NTM

Theo ông Ngô Trường Sơn, mục tiêu phấn đấu đến năm 2025, cả nước có ít nhất 80% số xã đạt chuẩn NTM, có khoảng 40% số xã đạt chuẩn NTM nâng cao, ít nhất 10% số xã đạt chuẩn NTM kiểu mẫu và không còn xã dưới 15 tiêu chí. Phấn đấu cả nước có ít nhất 50% huyện, thị xã, thành phố thuộc tỉnh đạt chuẩn NTM, hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM. Có ít nhất 20% số huyện đạt chuẩn được công nhận là huyện NTM nâng cao, huyện NTM kiểu mẫu. Mỗi tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương có ít nhất 2 đơn vị cấp huyện đạt chuẩn NTM. Phấn đấu cả nước có khoảng từ 17 - 19 tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương được Thủ tướng Chính phủ công nhận hoàn thành nhiệm vụ xây dựng NTM.

Phát biểu tại Hội nghị, Bộ trưởng Bộ NN&PTNT Lê Minh Hoan đề nghị các ngành, địa phương tập trung đề xuất giải pháp, sáng kiến, để chương trình xây dựng NTM thật sự thiết thực, có ý nghĩa. Trong đó, phải tạo ra những sản phẩm đặc trưng, bản sắc văn hóa riêng của các làng quê nông thôn, phát triển làng nghề, tạo điểm nhấn thu hút du lịch nông thôn, xây dựng nông thôn thành nơi đáng sống, nơi để quay về.

Theo Bộ trưởng Lê Minh Hoan, Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới không chỉ là xây dựng cầu, đường, trường, trạm mà đây là chương trình đa mục tiêu, trong đó, có 6 Chương trình chuyên đề: Phát triển du lịch nông thôn trong xây dựng NTM; Khoa học và công nghệ phục vụ xây dựng NTM; Chuyển đổi số trong xây dựng NTM, hướng tới nông thôn mới thông minh; Tăng cường bảo vệ môi trường, an toàn thực phẩm và cấp nước sạch nông thôn trong xây dựng NTM giai đoạn 2021-2025; Nâng cao chất lượng, hiệu quả thực hiện tiêu chí an ninh, trật tự trong xây dựng nông thôn mới giai đoạn 2021-2025; Chương trình OCOP. Ngoài ra còn có các vấn đề bình đẳng giới, dinh dưỡng cho cư dân nông thôn, khuyến nông...

“Chương trình mục tiêu quốc gia xây dựng nông thôn mới nhằm mục tiêu xây dựng nông thôn mới ngày càng hiệu quả, thiết thực hơn, đặc biệt là nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân nông thôn. Trong đó, Chương trình "Mỗi xã một sản phẩm - OCOP" cũng là để giải quyết việc làm, nâng cao đời sống cho người dân, xây dựng nông thôn mới hiệu quả, thực chất. Do đó, Chương trình OCOP cần có được những sản phẩm mang lại giá trị kinh tế.

Sản phẩm OCOP không chỉ cần bảo đảm chất lượng mà đồng thời còn kèm theo những câu chuyện, những giá trị mang bản sắc văn hóa của mỗi địa phương, mỗi vùng miền để sản phẩm OCOP có sức lan tỏa, thu hút người tiêu dùng trên thị trường”- Bộ trưởng Lê Minh Hoan nhấn mạnh.