Tin vui từ giá xuất khẩu gạo giúp cổ phiếu ngành này tăng trưởng đột phá

Lúa gạo là mặt hàng chiến lược và nguồn lương thực chủ yếu của Việt Nam, ngành gạo đã có những tiến bộ đáng kể và thành tựu nhiều trong những năm qua.

Nhu cầu lương thực tăng vọt do nhiều nước lo ngại an ninh lương thực khi El Nino ảnh hưởng đến thời tiết trong năm 2023. Điều này tạo ra cơ hội cho các doanh nghiệp gạo thu được lợi nhuận trong thời gian sắp tới.

Giá xuất khẩu gạo tăng mạnh

So với cùng kỳ năm 2022, Việt Nam tăng 40,8% khối lượng và 49% giá trị xuất khẩu gạo trong 5 tháng đầu năm 2023, đạt gần 3,9 triệu tấn và 2.057 tỷ USD. Giá gạo xuất khẩu bình quân cũng tăng 8,3%, lên 529 USD/tấn, cao nhất trong 10 năm qua.

So với cùng kỳ năm 2022, ngành gạo có sự tăng trưởng khả quan ở cả thị trường truyền thống và thị trường tiềm năng trong quý 1/2023. Nổi bật là trị giá xuất khẩu gạo vào EU tăng mạnh ở nhiều thị trường do xuất khẩu các loại gạo thơm, gạo chất lượng cao có giá trị gia tăng cao.

Điều này minh chứng cho chất lượng gạo của Việt Nam ngày càng tốt hơn, vừa đáp ứng được nhu cầu của các thị trường khắt khe, vừa cho thấy khả năng mở rộng thị trường, tăng thị phần gạo cao cấp của Việt Nam.

Thị trường “lớn nhất” vẫn là châu Á, theo sau là châu Phi, châu Âu và các thị trường truyền thống vẫn có sự tăng trưởng khả quan như Trung Quốc, Indonesia, Philippines.

Về sản phẩm, gạo trắng dẫn đầu với 53,7% tổng lượng xuất khẩu, rồi đến gạo thơm, gạo nếp, gạo tấm…

Việt Nam đang có một ưu thế lớn từ yếu tố thị trường khi xuất khẩu gạo sôi động hơn do nhu cầu cao từ các thị trường chủ lực.

Ông Nguyễn Ngọc Nam, Chủ tịch Hiệp hội Lương thực Việt Nam đã nhận định, giá lương thực sẽ biến động trong những tháng cuối năm 2023 do biến đổi khí hậu, xung đột vũ trang… gây ra nhu cầu dự trữ lương thực cao của các nước.

Cổ phiếu ngành gạo "nổi lửa"

Trong khi xuất khẩu gạo tăng trưởng mạnh trong những tháng đầu năm, các doanh nghiệp ngành gạo lại đều có lợi nhuận giảm, thậm chí lỗ. Điều này được cho là do chi phí lãi vay chiếm phần lớn.

Doanh thu quý 1/2023 của Công ty Cổ phần Tập đoàn PAN (PAN Group- mã chứng khoán: PAN) chỉ đạt 2.531 tỷ đồng, giảm 14% so với cùng kỳ; lợi nhuận sau thuế cũng chỉ còn hơn 40 tỷ đồng, giảm 48% so với kỳ trước.

Công ty Cổ phần Nông nghiệp Công nghệ cao Trung An (mã chứng khoán: TAR) cũng có doanh thu thuần giảm 6% so với cùng kỳ; Lợi nhuận ròng chỉ còn gần 8,5 tỷ đồng, giảm 68%. Còn với Công ty Cổ phần Tập đoàn Lộc Trời (mã chứng khoán: LTG), dù doanh thu tăng 5% so với cùng kỳ, đạt 2.450 tỷ đồng, nhưng doanh nghiệp vẫn lỗ hơn 81 tỷ đồng và là quý lỗ cao nhất trong 7 năm qua của Lộc Trời.

Tuy vậy, các chuyên gia vẫn đánh giá ngành gạo Việt Nam có triển vọng rất lớn khi các thị trường lớn đang có nhu cầu tăng cao, ảnh hưởng đến giá cổ phiếu trên thị trường chứng khoán.

Trung Quốc dự định sẽ nhập khẩu thêm 6 triệu tấn gạo trong niên vụ 2022-2023 do hạn hán lâu dài. Philippines cũng phải tăng nhập khẩu gạo do tồn kho giảm sút. USDA ước tính nước này sẽ nhập khẩu 2,8 triệu tấn cho niên vụ 2022-2023.

Ấn Độ đang có diện tích gieo cấy giảm do hạn hán. Ngoài ra, Chính phủ nước này nói không có ý định bỏ lệnh cấm xuất khẩu gạo tấm và giảm 20% thuế cho gạo trắng do nước xuất khẩu gạo hàng đầu thế giới đang cố giữ giá trong nước.

Chính phủ Indonesia cũng đã thông báo kế hoạch nhập khẩu thêm 2 triệu tấn gạo trong năm nay để tăng kho dự trữ quốc gia. Trong số đó, 500.000 tấn sẽ được nhập khẩu càng sớm càng tốt.

Thời tiết khô hạn đang gây ra tình trạng cây trồng khô héo và ảnh hưởng đến hoạt động gieo trồng ở một số nước sản xuất nông sản lớn nhất châu Âu.

USDA dự báo thủy văn tại Việt Nam ổn định trong năm 2022 với mưa nhiều, và chuyển sang trung tính trong nửa đầu năm 2023, tạo ra sản lượng ổn định. Mặc dù El Nino có thể xuất hiện từ tháng 6 khiến nhiệt độ cao, mưa ít, Hội đồng Ngũ cốc Quốc tế (IGC) vẫn ước tính sản lượng gạo Việt Nam đạt 29 triệu tấn, vượt xa con số 20 triệu tấn của Thái Lan.

Nguồn vốn là yếu tố ảnh hưởng lớn đến lợi nhuận của các doanh nghiệp. Gần đây, Ngân hàng Nhà nước đã giảm lãi suất điều hành lần thứ 4 xuống gần mức thấp nhất của thời kỳ Covid-19 vào tháng 10/2022. Với động thái này, hy vọng các doanh nghiệp có thể vay được vốn giá rẻ, tiết kiệm được chi phí lãi vay.

Theo VFS, dù lợi nhuận quý 1 giảm nhưng TAR sẽ có lợi từ giá gạo xuất khẩu cao, khi thị trường Trung Quốc mở cửa sẽ tăng doanh thu cho doanh nghiệp.

Với LTG, ngoài lợi thế từ thị trường Trung Quốc, hiệp định EV-FTA cũng sẽ tạo cơ hội cho LTG vào thị trường EU và cải thiện doanh thu trong thời gian tới. Thêm vào đó, việc sáp nhập Công ty Cổ phần Lương thực Lộc Nhân giúp tăng công suất kỳ vọng mảng lương thực sẽ là động lực chính cho LTG trong năm nay.

Cổ phiếu TAR, PAN, LTG...cũng đều ghi nhận mức tăng trưởng trung bình hơn 30% trên thị trường chứng khoán kể từ đầu năm đến nay.