Doanh nghiệp BĐS tìm kiếm giải pháp để vượt qua thị trường ảm đạm

Doanh nghiệp địa ốc còn rất nhiều khó khăn

Theo thống kê của Cục Quản lý đăng ký kinh doanh (Bộ Kế hoạch & Đầu tư), ngành bất động sản vẫn tiếp tục gặp khó khăn và bị ảnh hưởng nhiều nhất trong các lĩnh vực. Điều này được phản ánh qua số doanh nghiệp mới tham gia thị trường và vốn đăng ký thành lập mới giảm sâu lần lượt gần 59% và 54% so với cùng kỳ năm trước.

Trong khi số doanh nghiệp BĐS thoái lui khỏi thị trường vẫn tăng mạnh, trên 40% so với cùng kỳ năm 2022, mức cao nhất trong 17 lĩnh vực, ngành nghề.

Hiệp hội môi giới BĐS Việt Nam trong báo cáo đầu tháng 6 cũng cho biết các công ty địa ốc đều rơi vào tình trạng “như người chết đuối”. Bộ Xây dựng trong các nhận xét gần đây cũng nói, thị trường bất động sản vẫn còn gặp nhiều khó khăn. Nguồn cung giảm sút, các doanh nghiệp không thể bán hàng, không có tiền về.

Tình trạng khó khăn hiện tại của các công ty bđs trái ngược với mức tăng trưởng nổi bật về số doanh nghiệp mới tham gia thị trường lĩnh vực này nửa đầu năm 2021, khi cao hơn gần 45% so với 2020.

Tuy nhiên, nếu nhìn vào bức tranh doanh nghiệp nói chung, thị trường có một số dấu hiệu tích cực. Tháng 6, số thành lập mới và quay lại thị trường đạt khoảng 21.000 doanh nghiệp.

Tính chung nửa đầu năm, có hơn 113.000 doanh nghiệp lập mới, tái gia nhập thị trường, trung bình 19.000 đơn vị mỗi tháng. Trong khi đó, khoảng 100.000 doanh nghiệp thoái lui, tức bình quân 16.600 đơn vị, Số này giảm lần lượt 6% và 13% so với bình quân 5 tháng và 4 tháng đầu năm 2023.

Tuy nhiên, số vốn đăng ký trung bình trên một doanh nghiệp trong 6 tháng đầu năm chỉ đạt 9,3 tỷ đồng, thấp nhất cùng kỳ 5 năm qua. Vốn đăng ký bổ sung cũng giảm hơn 48% so với cùng kỳ 2022.

Khó khăn về đơn hàng, tồn kho nhiều, giá nguyên liệu leo thang trong khi sức mua giảm là những nguyên nhân khiến doanh nghiệp giảm nhu cầu vay vốn mới cho sản xuất. Cục Quản lý đăng ký kinh doanh đề nghị, các chính sách hỗ trợ, xúc tiến thương mại và giải quyết khó khăn về thị trường cho các doanh nghiệp cần được các bộ, ngành triển khai nhanh hơn. Bởi, khi có thêm những giải pháp kích thích đầu ra, doanh nghiệp mới có nguồn lực trả nợ, tiêu thụ vốn mới.

'Bán thân' để tồn tại

Thị trường khó khăn không chỉ tác động đến nhà đầu tư cá nhân mà ngay cả các công ty BĐS cũng phải bán bớt tài sản để giải quyết vấn đề về dòng tiền. Mới đây, nhà phát triển BĐS ở Thái Lan là Everland đã bỏ ra hàng chục triệu USD mua lại khách sạn 3 sao Ibis Saigon South, khách sạn 4 sao Capri by Frasers cùng nằm ở quận 7 (TP HCM). Trước đó, vào năm 2020, ibis Saigon South được rao bán với giá 14,7 triệu USD, Capri by Fraser rao bán với giá 23,7 triệu USD.

Tập đoàn Keppel của Singapore vừa thông báo sẽ cùng Quỹ đầu tư Keppel Việt Nam bỏ ra khoảng 3.180 tỷ đồng mua cổ phần 2 dự án Emeria (6 ha) và Clarita (5,8 ha) ở TP Thủ Đức (TPHCM) của Công ty CP Đầu tư và kinh doanh Nhà Khang Điền. Cụ thể, Keppel Corporation Limited và Quỹ đầu tư Keppel Việt Nam thành lập ra Keppel Consortium để hợp tác với Khang Điền. Với khoản đầu tư này, nhóm Keppel Consortium sẽ nắm giữ 49% cổ phần trong hai dự án, Khang Điền giữ 51% còn lại.

Keppel Land thông qua Monestine Pte. Ltd. - công ty con của mình, đã ký hợp đồng với Phú Long để sở hữu 60% cổ phần trong 3 lô đất tại huyện Nhà Bè. Tổng diện tích của 3 lô đất này là 6,2 ha, nằm cạnh nhau dọc theo đường Nguyễn Hữu Thọ. Keppel Land và Phú Long dự kiến đầu tư hơn 7.400 tỷ đồng cho dự án gồm hơn 2.400 căn hộ, được gọi là Celesta. Dự án được chia làm 3 phân khu, tương ứng với 3 giai đoạn xây dựng: Celesta Rise, Celesta Heights và Celesta Gold.

Gamuda Land - nhà phát triển BĐS của Malaysia, vừa sở hữu 100% cổ phần một công ty Việt Nam để xây dựng dự án căn hộ cao cấp tại TP Thủ Đức. Dự án có quy mô 3 ha, gồm 1.300 căn hộ và có giá trị phát triển ước tính hơn 250 triệu USD. Đây là lần thứ hai Gamuda Land thực hiện M&A trong vòng một năm.

Frasers Property Vietnam vừa công bố hợp tác với Gelex Group, một tập đoàn đa ngành nổi tiếng trong nước. Hai bên sẽ xây dựng các khu công nghiệp ở miền Bắc Việt Nam với tổng vốn đầu tư ban đầu ước tính khoảng 250 triệu đô la Mỹ, tương đương 6.000 tỷ đồng.

Công ty Nova F&B chuyên cung cấp dịch vụ ẩm thực cho các dự án của Novaland phát triển, vừa bị một doanh nghiệp Singapore thâu tóm qua sự trung gian của VinaCapital. Các bên chưa tiết lộ giá trị và tên của bên mua.

Các doanh nghiệp BĐS Việt Nam không chỉ mua bán, góp vốn với các công ty nước ngoài mà còn “thâu tóm” nhau qua việc mua bán cổ phần. Như vậy, các doanh nghiệp gặp khó khăn có thể duy trì và hoàn thành các dự án chưa xong khi nguồn vốn khó kiếm.

Doanh nghiệp BĐS Phát Đạt vừa nộp 511 tỷ đồng cho nhà nước để phát triển dự án Astral City trên khu đất 3,73 ha. Dự án do Sài Gòn - KL - công ty con cũ của Phát Đạt, làm chủ đầu tư. Tháng 6/2022, Phát Đạt đã bán cổ phần Sài Gòn - KL cho Danh Khôi.

Công ty Cổ phần Sông Đà 1.01 cũng vừa chuyển nhượng cổ phần cho một doanh nghiệp BĐS khác để triển khai dự án tại kđt Văn Khê, quận Hà Đông, Hà Nội.

Giải pháp nào giải cứu doanh nghiệp bất động sản?

Hội Môi giới Bất động sản Việt Nam  đã chia các doanh nghiệp BĐS thành các nhóm khác nhau và đưa ra cách giải quyết phù hợp cho mỗi nhóm trước tình hình hiện nay.

VARS đề xuất cần giải quyết nhanh chóng, trực tiếp các khó khăn, cho phép doanh nghiệp vượt qua tình trạng nguy cấp, đối với các doanh nghiệp vẫn có sức, vẫn có “hy vọng sống”.

Các doanh nghiệp lớn, có tác động mạnh đến thị trường, cần sớm triển khai các dự án thiết yếu, phù hợp với nhu cầu thực tế của người dân.

Các doanh nghiệp yếu, không thể phát triển dự án nhưng đã xong các thủ tục pháp lý thuộc nhóm thứ hai. VARS đề nghị các đơn vị này nên tổ chức kêu gọi đầu tư. Điều này sẽ giúp thúc đẩy quá trình đầu tư hoặc M&A.

Nhóm cuối cùng là doanh nghiệp có dự án bị đình trệ nhiều khó khăn, trong khi không còn đủ sức phát triển dự án.

Nhà nước nên hỗ trợ, mua lại sản phẩm của doanh nghiệp trong trường hợp này, rồi xử lý những vướng mắc còn lại và có thể đấu giá dự án để tìm nhà đầu tư mới hợp lý hơn.

“Song song với các kế hoạch trên, Nhà nước cần tiếp tục có các giải pháp nhằm tháo gỡ triệt để các khó khăn, vướng mắc chung cho toàn thị trường bằng các nghị định, chính sách sát thực, cụ thể, nhắm đúng vấn đề thị trường đang trông đợi”, báo cáo của VARS nêu.

Với các sàn giao dịch, hội đề nghị cần tái cấu trúc, thu gọn bộ máy nhưng vẫn giữ được năng lực kinh doanh để hạn chế khủng hoảng. Cùng với đó, các sàn vẫn duy trì hệ thống điều hành khi cắt giảm chi phí.

Sàn giao dịch và môi giới cá nhân phải duy trì quan hệ tốt với các nguồn hàng và chủ đầu tư. Đồng thời, VARS đề xuất họ tìm thêm cơ hội ở các sản phẩm mới.