Hướng dẫn đọc một báo cáo tài chính

Báo cáo tài chính là gì?

Trước khi biết cách đọc báo cáo tài chính, hãy cùng index.vn tìm hiểu khái niệm báo cáo tài chính.

Báo cáo tài chính là các thông tin, về tình hình hoạt động kinh doanh, hoạt động tài chính của doanh nghiệp được ghi chép bởi kế toán. Các đơn vị kế toán trình bày bản báo cáo tài chính dưới dạng bảng biểu hoặc sơ đồ nhằm mô tả tình hình kinh doanh, dòng tiền của một công ty.

Báo cáo tài chính gồm những phần nào?

Báo cáo tài chính (BCTC) là tổng hợp đầy đủ thông tin về tình hình tài sản, vốn chủ sở hữu, các khoản nợ, kết quả kinh doanh của một công ty. Dựa vào BCTC, dễ dàng thấy được khả năng sinh lời, thực trạng tài chính của doanh nghiệp, từ đó có thể đưa ra được phương hướng phát triển doanh nghiệp trong tương lai.
Theo Điều 100, Thông tư 200/2014/TT-BTC, một BCTC hoàn chỉnh gồm:

• Báo cáo tài chính của phía Công ty kiểm toán độc lập.
• Báo cáo tài chính của Ban giám đốc doanh nghiệp.
• Báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh của doanh nghiệp (mẫu số B02-DN).
• Báo cáo lưu chuyển tiền tệ (mẫu số B03-DN).
• Thuyết minh báo cáo tài chính (mẫu số B09-DN).
• Bảng cân đối kế toán (mẫu số B01-DN)

Ý nghĩa của báo cáo tài chính

Đối với các nhà đầu tư trong các lĩnh vực phân tích kỹ thuật, họ cho rằng tất cả tin tức sự kiện hay kết quả của BCTC đều phản ánh trực tiếp đến khối lượng và giá cổ phiếu.

Tuy nhiên, ở một vài trường hợp sự nhận định này đánh giá sai giá trị nội tại của một doanh nghiệp.

Việc nắm được những kỹ năng đọc BCTC sẽ giúp nhà đầu tư (NĐT) đưa ra nhận định đúng hơn về vấn đề này. Từ đó, NĐT có thể đưa ra quyết định phù hợp hơn, tránh rủi ro không cần thiết.

Đối với các NĐT trong lĩnh vực phân tích cơ bản thì việc đọc BCTC rất quan trọng. Cách đọc và phân tích BCTC có thể giúp đánh giá nội tại doanh nghiệp cũng như là xem xét những triển vọng mới của doanh nghiệp đó. Đồng thời, cũng có thể định giá doanh nghiệp đó.

Với những phân tích này, NĐT có thể đưa ra quyết định đầu tư cổ phiếu vào hay không!

Nếu bạn là chủ một doanh nghiệp, việc đọc BCTC sẽ giúp bạn nắm được tình hình tài chính của công ty, biết được điểm mạnh, điểm yếu, biết được tình hình tài chính để đưa ra biện pháp khắc phục, quản lý tài chính tối ưu hơn.

Hướng dẫn đọc báo cáo tài chính

Để đọc BCTC, thông thường bạn cần chú ý đến 3 loại BCTC quan trọng nhất, đó là bảng cân đối kế toán, báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh, báo cáo lưu chuyển tiền tệ.

Đọc báo cáo lưu chuyển tiền tệ

Báo cáo lưu chuyển tiền tệ sẽ cho công ty biết vòng quay luân chuyển nguồn vốn, khả năng thu hồi vốn của công ty đang nhanh hay chậm:

• Dòng tiền từ kinh doanh: Thanh toán cho nhà cung cấp, thanh toán cho người lao động, thu từ khách hàng, trả lãi ngân hàng, nộp thuế,... Dòng tiền này gồm lượng tiền do doanh nghiệp làm ra, không phải khoản huy động hay vay nợ.
• Dòng tiền từ đầu tư: Là dòng tiền liên quan đến hoạt động mua sắm hay thanh lý tài sản cố định, tài sản dài hạn.
• Dòng tiền từ hoạt động tài chính: Dòng tiền liên quan đến việc tăng hay giảm vốn chủ sở hữu và hoạt động vay nợ.

Khi đọc báo cáo lưu chuyển tiền tệ cần lưu ý:

• Ngoại trừ dòng tiền từ hoạt động kinh doanh thì dòng tiền từ hoạt động đầu tư và dòng tiền từ hoạt động tài chính đều có bản chất là tăng ở kỳ hiện tại và giảm ở kỳ tương lai hoặc ngược lại.
• Phần trọng tâm cần nghiên cứu là lưu chuyển tiền tệ từ hoạt động kinh doanh, vì nó phản ánh khả năng tạo tiền trên thực tế của doanh nghiệp.
• Tiền và các khoản tương đương tiền vào cuối kỳ có thể giảm so với kỳ trước nhưng đây không hẳn là tín hiệu xấu bởi doanh nghiệp đã thanh toán các khoản vay của mình trước đó.

Đọc báo cáo kết quả hoạt động kinh doanh

Các bước đọc báo cáo kết quả kinh doanh:

• Bước 1: Tách riêng các khoản doanh thu và chi phí của công ty
• Bước 2: Xác định tỷ trọng từng khoản doanh thu trong tổng doanh thu, chi phí trong tổng chi phí và so sánh sự thay đổi của doanh thu, chi phí với cùng kỳ.
• Bước 3: Phân tích và đánh giá sự thay đổi doanh thu, chi phí.

Đọc bảng cân đối kế toán

Tài khoản quan trọng mà bạn cần lưu ý là tài khoản 131 và 331 trên bảng cân đối kế toán, xác định công nợ phải thu của khách hàng và công nợ phải trả phía nhà cung cấp có khớp nhau không, cụ thể:

• Tài khoản 131, 331 giảm so với cùng kỳ là đánh giá tốt.
• Tài khoản 131 không được chiếm tỷ trọng quá cao ở phần tài sản.
• Tài khoản 331 không được chiếm tỷ trọng quá cao ở phần vốn chủ sở hữu.