Kỹ năng người dùng mạng xã hội cần có để đảm bảo an toàn thông tin

Tổng quan về tình hình sử dụng mạng xã hội

Theo thống kê vào tháng 01 năm 2023 số người dùng mạng xã hội ở Việt Nam đạt con số 70 triệu người tương đương với 71% dân số. Về tỷ trọng người dùng mạng xã hội tại Việt Nam, có 64.4 triệu người trong độ tuổi từ 18 tuổi trở lên đang sử dụng các nền tảng mạng xã hội, chiếm tỷ lệ 89% so với tổng dân số từ 18 tuổi tại thời điểm được thống kê. Thêm vào đó, có 89.8% người dùng Internet tại Việt Nam (không phân biệt độ tuổi) đã có sử dụng ít nhất một MXH tính đến tháng 01/2023, và trong số những người sử dụng mạng xã hội, có 50.6% là nữ so với mức 49.4% nam giới.

Tuy nhiên, cùng với sự phát triển này, cũng xuất hiện nhiều nguy cơ và thách thức đối với người sử dụng. Một trong những vấn đề quan trọng nhất là đảm bảo an toàn thông tin cá nhân. Mặc dù các nhà cung cấp dịch vụ mạng xã hội thường cam kết bảo mật thông tin cá nhân, nhưng thực tế cho thấy họ cũng không tránh khỏi các cuộc tấn công mạng hoặc lỗ hổng bảo mật có thể dẫn đến việc lộ thông tin. Ngoài ra, nhiều tin tặc tận dụng mạng xã hội để khai thác thông tin cá nhân như địa chỉ email, số điện thoại, tên và thông tin về người thân, hoặc thậm chí chiếm đoạt tài khoản người dùng để thực hiện các hoạt động xấu.

Một khía cạnh khác của mạng xã hội là việc thu thập dữ liệu người dùng. Các nền tảng như Facebook, Google và Youtube thu thập thông tin về người dùng từ quá trình đăng ký, đến việc sử dụng hằng ngày. Các dữ liệu này, bao gồm vị trí, hành động, thói quen và tìm kiếm, sau đó được sử dụng để tạo ra các chiến dịch quảng cáo dựa trên hướng đối tượng.

Google, với quy mô lớn hơn và hàng loạt dịch vụ như Google Search, YouTube, Google Maps, Gmail, đã tích lũy một lượng dữ liệu khổng lồ từ hàng tỷ thiết bị. Các thông tin này đóng vai trò quan trọng trong việc xác định mô hình hành vi và quảng cáo hướng đối tượng.

Một số kỹ năng cần có khi sử dụng mạng xã hội

Chính phủ đã và đang áp dụng các chính sách để đảm bảo mạng xã hội tuân thủ quy định và tăng cường ý thức, kỹ năng của người sử dụng khi tham gia vào các nền tảng này. Dưới đây là một số kỹ năng quan trọng khi sử dụng mạng xã hội, bao gồm cả mạng xã hội nói chung và Facebook nói riêng:

Hạn chế đưa thông tin cá nhân quan trọng lên mạng xã hội: Nên hạn chế chia sẻ thông tin nhạy cảm như ngày tháng năm sinh và đảm bảo rằng những thông tin này được đặt ở chế độ riêng tư để không bị người lạ xem. Ngoài ra, cần hạn chế đăng ảnh chính diện.

Xác minh bạn bè: Kết bạn chỉ với những người thân, bạn bè và người quen trong cuộc sống thực. Trước khi kết bạn trên mạng xã hội, nên xác minh danh tính của họ. Cấu hình quyền riêng tư để giới hạn ai được xem thông tin cá nhân của bạn.

Thiết lập an toàn cho tài khoản Facebook: Cài đặt cảnh báo đăng nhập để nhận thông báo mỗi khi có hoạt động đăng nhập từ thiết bị hoặc vị trí không rõ. Điều này giúp bạn theo dõi và ngăn chặn việc truy cập trái phép vào tài khoản của bạn.

Cẩn trọng với các liên kết và tệp đính kèm: Không bao giờ mở các liên kết hoặc tệp đính kèm từ nguồn không tin cậy. Các tệp có thể chứa mã độc hoặc phần mềm độc hại.

Thiết lập quyền riêng tư: Trong phần Quyền riêng tư của tài khoản, hãy cấu hình để giới hạn người xem bài viết trong tương lai. Kiểm tra các hoạt động của tài khoản tại mục "Sử dụng nhật ký hoạt động" và ẩn các bài viết cá nhân tại dòng thời gian hoặc thiết lập quyền riêng tư chỉ cho phép bạn bè đọc.

Kiểm tra lại phần hiển thị thông tin cá nhân: Sử dụng tùy chọn "Xem với tư cách là" để xem cách thông tin cá nhân của bạn hiển thị với bạn bè và người lạ trên Facebook. Điều này giúp bạn kiểm soát việc tiết lộ thông tin cá nhân. Hãy xem xét các truy cập vào tài khoản của bạn và nếu cần, hủy bỏ truy cập không mong muốn.

Đăng xuất sau khi sử dụng: Khi sử dụng tài khoản trên máy tính hoặc thiết bị công cộng, luôn đảm bảo đăng xuất sau khi bạn hoàn tất. Điều này ngăn chặn người khác sử dụng tài khoản của bạn trái phép.

Sử dụng mật khẩu mạnh: Không nên sử dụng mật khẩu đơn giản, dễ đoán hoặc mật khẩu chung cho nhiều tài khoản mạng xã hội. Hãy sử dụng mật khẩu mạnh bao gồm các ký tự hoa, thường, số và dấu chấm câu, và hãy duy trì việc thay đổi mật khẩu định kỳ.

Mạng xã hội và các nền tảng trực tuyến mang lại nhiều lợi ích nhưng cũng đi kèm với nhiều rủi ro về an ninh thông tin và quyền riêng tư. Người dùng cần phải tự bảo vệ thông tin cá nhân của mình và tìm hiểu kỹ về cách các dịch vụ xử lý dữ liệu của họ để đảm bảo sự an toàn và riêng tư.