Rủi ro cổ phiếu “cây thông”

Sau tăng mạnh là rơi sâu

Tính đến ngày 13/6/2023, thị giá cổ phiếu ITA (của Công ty cổ phần Đầu tư và Công nghiệp Tân Tạo) ghi nhận mức tăng 147% so với mức đáy tạo lập vào ngày 15/11/2022, đóng cửa tại mức 6.390 đồng/cổ phiếu. Cổ phiếu này đặc biệt tăng nóng sau đại hội cổ đông thường niên 2023 (diễn ra vào ngày 28/4) của Công ty.

Tại đại hội, nhà đầu tư có thêm câu chuyện mới để kỳ vọng vào ITA khi bà Đặng Thị Hoàng Yến, Chủ tịch Hội đồng quản trị Công ty chia sẻ về kế hoạch niêm yết tại Mỹ với các dự án đầu tư khu công nghệ cao và dược phẩm.

Bên cạnh thông tin về đầu tư dự án tại Mỹ, Tân Tạo còn chia sẻ kế hoạch phát triển thêm Khu công nghiệp Tân Tạo - Long An với quy mô 414,7 ha tại xã Bình Hòa Nam, huyện Đức Huệ, tỉnh Long An. Theo bà Yến, sau khi được Thủ tướng Chính phủ phê duyệt, Tân Tạo sẽ tiến hành các thủ tục chuẩn bị đầu tư dự án theo đúng quy định.

Việc tạo câu chuyện kỳ vọng giúp thị giá ITA tăng nóng, nhưng từ ngày 14/6 tới nay có dấu hiệu đảo chiều, sau khi Sở Giao dịch chứng khoán TP.HCM ra quyết định đưa ITA

vào diện kiểm soát (từ ngày 22/6/2023) do lợi nhuận sau thuế của cổ đông công ty mẹ năm 2021 và năm 2022 là số âm.

Tương tự, giai đoạn từ ngày 14/5 đến 13/6/2023, cổ phiếu QCG (của CTCP Quốc Cường Gia Lai) đã có 13 phiên tăng trần liên tiếp, từ mức 4.070 đồng lên 12.050 đồng/cổ phiếu, sau khi doanh nghiệp này nhận quyết định tương đối có lợi trong vụ tranh chấp dai dẳng với CTCP Đầu tư

Sunny Island. Cụ thể, Trung tâm Trọng tài Quốc tế Việt Nam (VIAC) đã ra phán quyết buộc Sunny Island trả cho Quốc Cường Gia Lai toàn bộ hồ sơ đền bù đất, giải phóng mặt bằng. Tuy nhiên, tại đại hội cổ đông ngày 24/6/2023, bà Nguyễn Thị Như Loan, Tổng giám đốc QGC thừa nhận với cổ đông rằng “không biết chính xác khi nào dự án Phước Kiển mới được tháo gỡ và sổ đỏ của dự án vẫn đang nằm ở Cơ quan Cảnh sát điều tra Bộ Công an”.

Sau thông tin này, cổ phiếu QCG đã liên tục giảm điểm, trong đó có 3 phiên giảm sàn (tính đến hết phiên 29/6), rơi về mức 8.840 đồng/cổ phiếu, tương ứng mất khoảng 22% so với vùng đỉnh ngắn hạn.

Cổ phiếu LGL (của Công ty cổ phần Đầu tư và Phát triển đô thị Long Giang), TDH (của Công ty cổ phần Phát triển Nhà Thủ Đức), VC2 (của Công ty cổ phần Đầu tư và Xây dựng Vina2)… - những cổ phiếu nằm trong nhóm tăng nóng thời gian qua cũng xuất hiện tín hiệu đảo chiều mạnh.

Cụ thể, VC 2 từ mức 8.250 đồng/cổ phiếu vào 30/4/2023 đã tăng một mạch lên vùng 16.000 đồng/cổ phiếu trong phiên 9/6, tương ứng mức tăng gần 100%. Tuy nhiên, sau giai đoạn tăng nóng, cổ phiếu này đi xuống, với mức giá bình quân phiên 29/6 là 13.000 đồng/cổ phiếu, tương ứng mất khoảng 20% so với đỉnh. Hay cổ phiếu TDH sau giai đoạn tăng 93,1% từ 3.030 đồng/cổ phiếu lên 5.850 đồng/cổ phiếu với thanh khoản tăng mạnh đã bắt đầu đi xuống, với 3 phiên giảm liên tục tính tới hết 29/6.

Những bài học chưa cũ

Hiện tượng giá cổ phiếu tăng sốc sau đó rơi sâu được gọi là cổ phiếu “cây thông”. Hiện tượng này thường được tạo ra sau khi nhóm cổ phiếu cơ bản tăng cao, nhà đầu tư có lãi nên “thoải mái” hơn khi bỏ tiền vào các cổ phiếu có câu chuyện kỳ vọng, tập trung theo dòng tiền nóng, mà phớt lờ các yếu tố cơ bản của doanh nghiệp.

Tuy nhiên, các cổ phiếu nhóm này chỉ cần 1 - 2 tuần sau khi đảo chiều là trở về vùng giá trước khi tăng, thậm chí về dưới vùng giá trước đợt sóng tăng. Nếu trót tham gia vào các cổ phiếu này ở vùng đỉnh, nhà đầu tư không chỉ chịu rủi ro thua lỗ lớn, mà còn có nguy cơ bị “kẹp hàng”, không thể cắt lỗ do cổ phiếu mất thanh khoản.

Nhà đầu tư chắc hẳn chưa quên diễn biến lên nhanh, xuống nhanh của các cổ phiếu như QCG, HQC, ITA, TDH, TGG, BII, APS, API… vào cuối năm 2021 và đầu năm 2022.

Việc Bộ Công an quyết định khởi tố vụ án thao túng thị trường chứng khoán tại nhóm cổ phiếu APEC (Công ty cổ phần Chứng khoán Châu Á Thái Bình Dương (Chứng khoán APEC, mã APS), Công ty cổ phần Đầu tư Châu Á - Thái Bình Dương (APEC Investment, API) và Công ty cổ phần Đầu tư IDJ Việt Nam (IDJ Investment, mã IDJ) được dự báo sẽ tác động trực tiếp tới các cổ phiếu tăng nóng chỉ dựa vào kỳ vọng, thiếu yếu tố cơ bản hỗ trợ.