Tiền kỹ thuật số là gì? Tiền số và tiền pháp định khác nhau thế nào?

Phân loại tiền điện tử

Hiện nay trên toàn cầu có rất nhiều loại tiền điện tử như: Bitcoin, Binance Coin, Ethereum v..v.. Vậy phân biệt các loại tiền điện tử như thế nào? Phân loại sao cho đúng? Tiền điện tử được phân loại dựa trên cách thức sử dụng của nó, được chia thành 3 loại chính là:

• Tiền tài khoản ngân hàng (tiền pháp định dạng số): Đây chính là tiền mặt được mã hóa, lưu trữ trong thẻ ATM, tài khoản ngân hàng, ví điện tử,v..v. Người dùng có thể đổi sang tiền mặt để giao dịch ngoài internet. Tiền thể hiện trong thẻ phi vật lý cũng là một dạng tiền pháp định dạng số.

• Tiền ảo (Virtual money): Là tiền điện tử được các doanh nghiệp phát hành và quản lý. Tiền ảo thể hiện dưới dạng như: Tiền trong thế giới game, tiền xu trong Shopee v.v..  với mục đích mua, bán, trao đổi vật phẩm trong các trò trơi điện tử trực tuyến; tiền xu trong Shopee có thể đổi thành phiếu giảm giá ship.

• Tiền kỹ thuật số (Crytocurrency): Là tiền được mã hóa bằng công nghệ blockchain. Với tính phi tập trung, tiền kỹ thuật số không phụ thuộc hay bị điều khiển bởi bất kỳ ai và có tính bảo mật cao. VD: Bitcoin, Binance Coin, Ethereum... đang rất phổ biến hiện nay chính là tiền kỹ thuật số. Trong bài viết này, chúng ta đang đang tìm hiểu về Tiền kỹ thuật số (Crytocurrency).

Tiền kỹ thuật số (Crytocurrency) là gì?

Tiền kỹ thuật số là một dạng tiền tệ chỉ có sẵn ở dạng kỹ thuật số, loại tiền này cũng được gọi là tiền số, tiền thuật toán, tiền mã hóa.

Tiền tệ sẽ được lưu trữ và luân chuyển bằng điện tử. Bất kỳ đồng tiền nào được mã hoá theo 1 và 0 đều thoả mãn định nghĩa này. Đặc tính của loại tiền tệ này là giao dịch tức thì và chuyển tiền xuyên biên giới.

Tài khoản tiền mã hoá có thể được lưu trữ điện tử trên 1 chiếc thẻ hoặc thiết bị khác, được quản lý tập trung, có đơn vị trung tâm kiểm soát hoạt động phân phối. Hoặc cũng có thể được quản lý phi tập trung, nguồn cung tiền có thể đến từ nhiều nguồn khác nhau.

Bạn có thể sử dụng tiền thuật toán để mua hàng hóa, dịch vụ. Nhưng chúng cũng có thể bị hạn chế trong một số cộng đồng trực tuyến nhất định. Loại tiền này đem lại nhiều lợi thế cho người sở hữu với giao dịch tức thời.

Tiền số có thể chia làm 2 loại: Tiền kỹ thuật số tập trung và tiền kỹ thuật số phi tập trung.

Lịch sử của tiền kỹ thuật số

Năm 1983, một bài nghiên cứu của David Chaum đã giới thiệu ý tưởng về tiền mã hoá. Năm 1990, ông thành lập DigiCash, một công ty về tiền mã hoá, ở Amsterdam để thương mại hóa các ý tưởng trong nghiên cứu của mình. Công ty này sau đó tuyên bố phá sản vào 1998.

Cũng trong những năm 90, E-Gold cũng là 1 dự án gây được tiếng vang lớn tại Hoa Kỳ, phổ biến tới mức thời điểm đó E-Gold xử lý tổng giao dịch có khối lượng lên tới số tiền cả tỷ đô la mỗi tháng. Tuy nhiên do hạn chế về mặt bảo mật, E-Gold đã bị hacker tấn công, cũng như bị sử dụng với mục đích xấu, kể từ năm 2000 E-Gold bắt đầu đi xuống và bị khai tử trong năm 2009.

Năm 2008, một lập trình viên sử dụng tên Satoshi Nakamoto đã xuất bản một bài báo mô tả các loại tiền điện tử và năm sau đã ra mắt Bitcoin - loại tiền điện tử mà sau này được chấp nhận và trở thành vua của thế giới tiền điện tử.

Trong giai đoạn 2009 – 2010, đã có thêm gần 100 loại tiền mã hoá khác được ra đời. Và cho tới năm 2020, thế giới có hơn 5400 loại tiền mã hoá khác nhau.

Đặc điểm của tiền kỹ thuật số là gì?

Dựa trên định nghĩa tiền kỹ thuật số phía trên chúng ta đã có thể hiểu sơ qua đặc điểm của nó. Một số đặc điểm đã thể hiện sẵn trong khái niệm, chúng ta có thể phân tích thêm đó là:

• Tính phi vật lý: Tiền kỹ thuật số chỉ tồn tại trên hệ thống internet, người sử dụng không thể cầm, nắm dưới dạng vật lý. Chỉ cần có internet, người sử dụng có thể dùng ở bất kỳ đâu, giúp cho tính thanh khoản và sự thuận tiện của tiền kỹ thuật số được đánh giá cao hơn những loại tiền giấy.

• Tính quy tắc: Việc khai thác và sử dụng tiền kỹ thuật số phải tuân theo quy tắc của công nghệ blockchain. Điều này cho phép khai thác số lượng có hạn, không bị lạm phát.

• Tính phi tập trung: Đây là điểm nổi bật nhất của tiền kỹ thuật số. Việc sử dụng công nghệ blockchain cho phép tiền kỹ thuật số không chịu ảnh hưởng bởi bất kỳ một cá nhân, tổ chức nào. Đồng thời tiền kỹ thuật số có thể được sử dụng trong các giao dịch toàn thế giới thông qua mạng lưới phân phối riêng, không cần các bên thứ 3.

So sánh tiền kỹ thuật số và tiền pháp định

Điểm giống nhau:

• Tính trao đổi: Tiền pháp định và tiền thuật toán đều là phương tiện dùng để thanh toán, trao đổi hàng hóa dịch vụ và có giá trị trong lưu thông.

• Khả năng chia nhỏ: Tiền có thể chia thành nhiều đơn vị nhỏ. Bitcoin chia thành satoshi. USD chia nhỏ thành cent,

Điểm khác nhau:

- Về tính hợp pháp: Tiền pháp định hợp pháp ở nhiều nước. Tiền kỹ thuật số không hợp pháp ở một số nước.

- Về nguồn cung: Tiền pháp định không giới hạn vì được in theo nhu cầu của Nhà nước. Tiền kỹ thuật số có giới hạn để tránh lạm phát

- Về tính vật lý: Tiền mặt có thể cầm, nắm, quan sát vật lý được. Tiền kỹ thuật số chỉ tồn tại trên internet, thể hiện bằng những con số trên thiết bị điện tử.

- Về khả năng đầu tư: Tiền pháp định có tỷ lệ cạnh tranh cao, lợi nhuận trung bình vì đã xuất hiện từ lâu đời. Tiền kỹ thuật số có tỷ lệ cạnh tranh thấp, tỷ suất lợi nhuận cao, thu hút nhiều nhà đầu tư.

- Về sự quản lý của Nhà nước: Tiền pháp định được quản lý chặt chẽ, theo dõi sát sao của Chính phủ. Tiền kỹ thuật số không chịu sự ảnh hưởng của bất cứ tổ chức cá nhân nào. 

Quy định pháp luật Việt Nam về tiền kỹ thuật số

Hiện tại, tính hợp pháp của tiền mã hóa vẫn đang là vấn đề cần cân nhắc và suy xét.

Xét về bản chất, tiền thuật toán tại Việt Nam là giá trị tiền tệ lưu trữ trên các phương tiện điện tử và được quy định tại các văn bản quy phạm pháp luật dưới hình thức là ví điện tử, thẻ trả trước và ví di động.

Quy định tiền kỹ thuật số nhằm phát triển các sản phẩm thanh toán cung cấp dưới dạng tiền điện tử và tạo điều kiện thuận lợi phát triển thương mại điện tử, loại trừ các thể loại tiền kỹ thuật số, các công cụ sử dụng như phương tiện thanh toán mà không chịu sự quản lý của cơ quan quản lý… 

Theo quy định của Bộ luật dân sự (BLDS) năm 2015 thì tiền kỹ thuật số không phải là một loại tài sản và theo quy định của pháp luật tín dụng – ngân hàng thì tiền số không phải là một loại tiền và không phải là phương tiện thanh toán hợp pháp tại Việt Nam.