Thuốc bổ cho phụ nữ mang thai cần sử dụng đúng và đủ như thế nào?

Mang thai là giai đoạn đặc thù của phụ nữ với nhiều sự thay đổi cả bên trong lẫn bên ngoài cơ thể, là một trong những giai đoạn thiêng liêng khi một sự sống mới được hình thành và phát triển. Để đáp ứng cho những nhu cầu đặc biệt trong giai đoạn này người phụ nữ cần được cung cấp chế độ dinh dưỡng phù hợp, việc bổ sung các các thành phần vi chất là không thể thiếu.

Tuy nhiên theo khuyến cáo từ các chuyên gia, thuốc bổ không phải bổ sung càng nhiều, hàm lượng càng cao thì càng tốt mà phải đúng và đủ, người bình thường đã vậy, phụ nữ mang thai càng phải thận trọng hơn.

Thực tế đã cho thấy dư thừa dưỡng chất có thể là nguyên nhân gây nhiều vấn đề không mong muốn ở các mẹ bầu. Thừa Vitamin A có thể gây dị tật thai nhi; tình trạng nóng, táo, nổi mụn… do bổ sung sắt, canxi liều cao… Do đó, ưu tiên quan trọng là bổ sung đúng chất dinh dưỡng mà cơ thể cần với liều lượng vừa đáp ứng đủ nhu cầu của cơ thể.

Theo khuyến cáo, để thai kỳ khỏe mạnh, con phát triển tốt mẹ cần có chế độ dinh dưỡng đa dạng, được bổ sung, cung cấp đầy đủ và toàn diện các dưỡng chất khác nhau chứ không chỉ là một số chất như sắt, canxi, vitamin D,… Điều này tuy không khó nhưng không phải việc dễ dàng.

Với nhiều nguyên nhân khách quan lẫn chủ quan, bên cạnh bữa ăn hằng ngày, tùy theo đặc điểm của từng người mà phụ nữ mang thai có thể được khuyến cáo, chỉ định bổ sung thêm nguồn dinh dưỡng, vi chất qua các dạng thuốc bổ. Trong nhiều trường hợp thay vì kết hợp các đơn chất riêng lẻ, phải uống nhiều lần, việc tính toán liều lượng khó khăn, nguy cơ thừa/thiếu khó kiểm soát thì các thuốc bổ tổng hợp chuyên dụng cho mẹ mang thai và nuôi con bú sẽ thuận tiện hơn.

Một số nghiên cứu cũng cho thấy, bổ sung thuốc bổ tổng hợp, trong thành phần cần có cung cấp đầy đủ - toàn diện acid béo Omega 3 (DHA, EPA), sắt, acid folic và nhiều Vitamin, khoáng chất khác có thể cho hiệu quả tốt hơn so với việc sử dụng các thành phần riêng lẻ.

Trong đó bà bầu nên uống thuốc bổ acid folic đầu tiên khi phát hiện mình có thai. Bởi vì quá trình tổng hợp AND, sản xuất hồng cầu, tăng trưởng và phát triển của thai nhi đều có sự có mặt của acid folic. Vitamin B9 này còn ngăn ngừa nguy cơ dị tật ống thần kinh, hở vòm miệng và mắc bệnh tim ở trẻ sơ sinh. Uống 600 mg acid folic hằng ngày sẽ giúp mẹ bầu ngăn ngừa những chứng bệnh trên.

Trong quá trình mang thai mẹ bầu cũng cần phải bổ sung thêm sắt, canxi. Đây là 2 dưỡng chất cực kỳ quan trọng cho sự phát triển của trẻ sau này. 

Theo các chuyên gia dinh dưỡng, mẹ nên uống 1 viên vitamin và 1 viên canxi vào buổi sáng sau bữa ăn, uống cách nhau 30 phút. Bởi sau bữa sáng, hàm lượng chất béo trong cơ thể tăng cao, nhờ đó các vitamin tan trong dầu như A,D,E,K sẽ được hấp thu dễ dàng hơn. Bên cạnh đó, uống canxi vào buổi sáng mẹ sẽ có nhiều cơ hội tiếp xúc với ánh sáng mặt trời giúp cho cơ thể hấp thu canxi hiệu quả hơn nhiều lần so với thời điểm buổi trưa và tối.

Ngoài ra mẹ cũng cần lưu ý: Không nên uống canxi vào buổi chiều hay buổi tối, bởi uống vào các thời điểm này sẽ khiến canxi lắng đọng, có thể gây ra các bệnh lý khác như sỏi thận, táo bón, và triệu chứng mất ngủ, trằn trọc. Mỗi lần chỉ bổ sung tối đa 500 mg canxi vì cơ thể chúng ta chỉ hấp thu được tối đa như vậy. Khi uống canxi cần uống với nhiều nước để tránh sỏi thận.

Sau bữa trưa, mẹ nên bổ sung thêm 1 viên sắt, có thể thêm 1 viên canxi khi mẹ đang ở giai đoạn tam cá nguyệt thứ 3.

Khi bổ sung sắt, canxi mẹ cần lưu ý: Canxi ở mức liều > 300mg gây cản trở hấp thu sắt nên cần uống cách nhau ít nhất 2 giờ. Sắt hấp thu tốt nhất khi đói, do đó mẹ nên uống sắt trước bữa ăn. Ngoài ra, mẹ nên uống cùng với các loại nước giàu vitamin C như nước cam, nước chanh,… để tăng cường hấp thu dưỡng chất này. Để phòng ngừa táo bón do uống sắt, mẹ nên uống kèm với nhiều nước và ăn những thực phẩm giàu chất xơ. Sau bữa ăn tối, nên bổ sung thêm 1 viên DHA để hỗ trợ quá trình phát triển của não bộ và thị lực của trẻ tốt hơn.

Không tự ý sử dụng thuốc bổ, không tự ý thay đổi liều dùng. Lắng nghe và làm theo hướng dẫn của chuyên gia dinh dưỡng để không phát sinh thêm bệnh do dùng sai liều. Khi uống sắt thì không được uống sữa và các chế phẩm từ sữa như sữa chua, phomai,….

Sự có mặt của vitamin C làm tăng khả năng hấp thụ sắt nên các mẹ có thể uống chung sắt- acid folic với nước cam, nước trái cây giàu vitamin C.

Cần tham khảo ý kiến từ Bác sĩ/Dược sĩ, nhân viên y tế khi có ý định lựa chọn hay sử dụng các sản phẩm thuốc bổ, sản phẩm bổ sung. Tìm hiểu về thành phần của các sản phẩm bởi cùng một thành phần có thể có nhiều dạng sản phẩm khác nhau nhưng hiệu quả có thể không tương đương nhau. Ví dụ như Omega 3 dạng Triglycerid cho hiệu quả hấp thu tốt hơn dạng còn lại; tỷ lệ giữa các thành phần cũng có thể tác động đến khả năng hấp thu của các dưỡng chất tỷ lệ DHA/EPA ~ 4/1 sẽ phù hợp hơn với phụ nữ mang thai và nuôi con bú.

Chú ý hàm lượng, thành phần để đảm bảo nguyên tắc đúng và đủ trong bổ sung dinh dưỡng cho phụ nữ mang thai. Thông thái khi chọn mua sản phẩm. Tránh mua hàng theo phong trào, thông tin truyền miệng không có cơ sở khoa học. Tránh mua hàng từ những kênh khó kiểm chứng về nguồn gốc không rõ ràng. Cần tham khảo nguồn thông tin chính thống từ các kênh khi có nhu cầu hay cần được giải đáp thông tin liên quan đến sản phẩm.