Tính thanh khoản của cổ phiếu quan trọng thế nào?

Thanh khoản cổ phiếu là gì?

Thanh khoản (tiếng Anh: Liquidity) là khái niệm thường dùng trong tài chính, nhằm chỉ mức độ một loại tài sản có thể giao dịch trên thị trường nhưng nó không làm cho giá của thị trường đó bị ảnh hưởng.

Đối với trường hợp tài sản có tính thanh khoản cao thì bạn sẽ dễ dàng mua bán, chuyển đổi thành tiền mặt theo giá thị trường hay giá trị mà nhà đầu tư (NĐT) mong muốn. Điều này tác động tích cực đến khả năng giao thương, mua bán trên thị trường. 

Ngược lại, với trường hợp tài sản có tính thanh khoản thấp thì việc mua bán trở nên khó khăn, kéo theo việc giao dịch chậm trễ. Nên các NĐT cần cân nhắc kỹ trước các loại tài sản này để tránh đầu tư thua lỗ.

Tại sao tính thanh khoản của cổ phiếu quan trọng?

Thị trường thanh khoản càng lớn chứng tỏ càng nhộn nhịp, rất dễ tìm người mua hoặc người bán. Điều này có nghĩa là người giao dịch ít có khả năng phải mua cổ phiếu với giá cao hơn hoặc bán với giá thấp hơn giá thị trường.

Hơn nữa, thanh khoản có vai trò lớn trong phân tích kỹ thuật, giúp xác định giá cổ phiếu.

Khi giá cổ phiếu và thanh khoản tăng nghĩa là dấu hiệu tích cực, cho biết sức mua lớn. Ngược lại, giá cổ phiếu tăng nhưng thanh khoản kém, NĐT cần cẩn trọng vì có thể rơi vào bẫy tăng giá. Giá cổ phiếu giảm kèm theo thanh khoản tăng lại là tín hiệu xấu vì lực bán cao, nhiều NĐT xả hàng. Giá cổ phiếu giảm và thanh khoản cũng giảm là tín hiệu tốt, vì lúc này NĐT hạn chế bán ra ở mức giá thấp.

Trường hợp giá cổ phiếu đã giảm một thời gian, thanh khoản giảm dần nhưng sau đó tăng mạnh bất ngờ là tín hiệu tích cực với một số người, vì NĐT hết kiên nhẫn, bắt đầu xả hàng cũng là lúc cung cổ phiếu dần cạn, có thể hình thành đáy. Thời điểm này, nhiều NĐT vào bắt đáy, kiếm lợi nhuận sau này.

NĐT có thể dựa vào các tiêu chí dưới đây để xác định tính thanh khoản của một cổ phiếu:

Chênh lệch giá mua và giá bán

Giao dịch chỉ thành công khi giá cao nhất mà người mua đưa ra khớp với giá thấp nhất mà người bán chấp nhận. Nếu giá mua cao hơn giá bán quá nhiều, đây là dấu hiệu tài sản không có tính thanh khoản. Cổ phiếu có thanh khoản cao sẽ có sự chênh lệch thấp giữa giá mua và bán.

Ví dụ: Cổ phiếu VNM có giá bên mua cao nhất là 153.400 đồng/cổ phiếu, giá bên bán đưa ra là 153.500 đồng/cổ phiếu. Chênh lệch giá bên mua và bên bán thấp, tức là thanh khoản của cổ phiếu cao.

Khối lượng giao dịch

Một trong những đặc điểm của tính thanh khoản cổ phiếu và thị trường chứng khoán là khối lượng giao dịch lớn. Một cổ phiếu được cho là có tính thanh khoản nếu khối lượng giao dịch khớp lệnh trên 100.000 cổ phiếu/phiên.

Năm 2021, chứng khoán Việt Nam chứng kiến những kỷ lục thanh khoản, với khối lượng giao dịch bình quân 737,29 triệu cổ phiếu/phiên, giá trị giao dịch bình quân đạt 21.593 tỷ đồng/phiên.

Vòng quay cổ phiếu

Vòng quay cổ phiếu là thước đo tính thanh khoản, được tính bằng cách lấy tổng số cổ phiếu được giao dịch trong một khoảng thời gian cụ thể chia cho số lượng cổ phiếu lưu hành bình quân trong cùng thời kỳ. Vòng quay cổ phiếu càng cao, cổ phiếu càng có tính thanh khoản tốt. Vì điều này cho thấy tổ chức phát hành đang tạo ra nhiều doanh thu hơn trên mỗi đồng tài sản sở hữu.

Công thức tính:

VD:

Công ty X có 10 triệu cổ phiếu được bán trong một năm và số lượng cổ phiếu bình quân có sẵn trong thời gian đó là một triệu, thì vòng quay cổ phiếu X là 10 lần, khá lớn. Như vậy, cổ phiếu X có tính thanh khoản cao.