Thế nào là Rào cản về thể chế kinh tế?

Lê Dũng

Thứ Sáu , 22/09/2023 , 18:00 (GMT+7)

Rào cản về thể chế kinh tế là những trở lực của "luật chơi" (do Nhà nước và cộng đồng đặt ra) trong nền kinh tế. Vậy bản chất của rào cản này là gì? Cùng index.vn tìm hiểu qua bài viết sau.

Khái niệm Rào cản về thể chế kinh tế

Rào cản về thể chế kinh tế là những trở lực của "luật chơi" và cách tổ chức thực thi "luật chơi" (của bộ máy quản lý kinh tế của Nhà nước) đối với hoạt động của các chủ thể trong nền kinh tế.

Nói theo cách khác, đây là những trở lực do hệ thống luật pháp và chính sách Nhà nước, do các quy tắc của cộng đồng, do việc tổ chức thực thi pháp luật và chính sách của bộ máy quản lý nhà nước về kinh tế các cấp, do không đảm bảo các quyền của tổ chức, doanh nghiệp và người dân khi hoạt động trong nền kinh tế, ở một thời kỳ nhất định.

Bản chất của Rào cản về thể chế kinh tế

Khi nói đến rào cản về thể chế kinh tế, người ta thường đề cập đến mặt hạn chế của nó.

– Các ảnh hưởng của rào cản về thể chế kinh tế.

Là sự kìm hãm phát triển kinh tế, xã hội thông qua các tác động trực tiếp lên chủ thể tham gia nền kinh tế. Các chủ thể bị kìm hãm bởi sự tự do sáng tạo vào phát triển. Cũng như lợi ích mong muốn không được đảm bảo thực hiện trên thực tế. Khi đó các giá trị nhận được không đạt đến tuyệt đối. Nó phản ánh kết quả trực tiếp trong nền kinh tế. Cùng với tính chất trong nhu cầu không được đáp ứng tuyệt đối. Sở dĩ như vậy vì, rào cản về thể chế kinh tế tác động hết sức tiêu cực đến phát triển kinh tế – xã hội. Trong tính chất hạn chế các hoạt động tìm kiếm lợi nhuận lớn hơn.

Đặc biệt là làm thất thoát, lãng phí các nguồn lực phát triển. Khi nhiều lợi thế không được áp dụng triệt để. Nhiều chủ thể không tham gia với các tiềm lực lớn hơn vì dè dặt trước các nghĩa vụ. Làm nản lòng các chủ thể tham gia nền kinh tế. Bởi họ không còn các nhiệt huyết trong tìm kiếm lợi ích chung. Từ đó làm giảm động lực phát triển nền kinh tế. Làm thui chột tính sáng tạo, năng động của người lao động.

Làm giảm lòng tin của người dân với Nhà nước. Khi các rào cản đem đến quá nhiều điều xấu trong thực hiện hoạt động kinh tế. Làm xấu đi hình ảnh quốc gia với bạn bè thế giới. Các rào cản có thể cản trở các yếu tố phát triển hơn là đem tới những lợi thế cho nền kinh tế.

– Rào cản về thể chế kinh tế có tính 2 mặt của nó.

Trong hoạt động quản lý nhà nước, rào cản phản ánh ý nghĩa tiêu cực và tích cực. Khi mà các lợi ích quốc gia cần được ưu tiên hàng đầu. Vì vậy việc cân đối các tự do phản ánh ý chí của các chủ thể tham gia nền kinh tế cũng bị kiểm soát. Các chi phối này vừa mang tới khuôn khổ chung cho sự phát triển theo lộ trình, theo tài năng và kinh nghiệm. Bên cạnh các kìm hãm tính sàng tạo hay sự liều lĩnh tìm kiếm các giá trị cao hơn.

Mặt tích cực có thể thấy như. Các rào cản kỹ thuật, thuế quan và phi thuế quan… Rào cản bảo đảm cho các nghĩa vụ thực hiện với quốc gia. Bên cạnh các nguồn thu ngân sách nhà nước để thực hiện các nhu cầu chung. Cũng như các quốc gia thường dùng để ngăn chặn sự xâm nhập của các loại hàng hóa từ bên ngoài vào có thể làm ảnh hưởng đến các mặt hàng đó ở trong nước. Các điều kiện này đem về lợi thế cho các doanh nghiệp với các mặt hàng sản xuất trong nước. Đưa ra các điều kiện lớn hơn, nghĩa vụ tài chính cũng lớn hơn cho các hàng hóa nước ngoài.

Tuy nhiên, trên thực tế, khi nói đến rào cản về thể chế kinh tế. Người ta thường đề cập đến mặt hạn chế của nó. Bởi các rào cản thường phản ánh trong tính chất của sự bảo thủ. Khi đó, hiệu quả trong ứng dụng hay khai thác không được áp dụng, các tiếp cận mới cũng không được phản ánh.

Phân loại rào cản về thể chế kinh tế

các rào cản thường phản ánh trong tính chất của sự bảo thủ. — Các rào cản thường phản ánh trong tính chất của sự bảo thủ.

1. Rào cản về bộ máy và năng lực tổ chức triển khai thực thi pháp luật và chính sách của bộ máy quản lý nhà nước về kinh tế.

2. Rào cản về pháp luật, chính sách

Rào cản về pháp luật và chính sách được đề cập chủ yếu nói đến những hạn chế, những bất cập do hệ thống luật pháp và chính sách vĩ mô đối với sự phát triển kinh tế nói chung, đến hoạt động của các chủ thể (tổ chức, doanh nghiệp, người dân) tham gia nền kinh tế nói riêng.

3. Rào cản đến từ các quy tắc cộng đồng

Rào cản đến từ các quy tắc do cộng đồng đưa ra thường là những điều cấm kỵ với tổ chức và người dân của địa phương nào đó, khi tham gia hoạt động sản xuất kinh doanh, nhằm giữ truyền thống hoặc nét văn hóa nào đó của địa phương.

Ví dụ, ở một đất nước nào đó người ta cấm không được ăn thịt trâu, thì đương nhiên những người kinh doanh thịt trâu ở đây sẽ bị cản trở bởi quy định cộng đồng.

Thêm vào đó, còn có rào cản về quyền của các tổ chức xã hội, các doanh nghiệp và người dân trong việc tham gia hoạch định và thực thi chính sách phát triển kinh tế - xã hội.