Thư xanh (Greenmail) là gì?

Lê Dũng

Thứ Sáu , 29/09/2023 , 06:42 (GMT+7)

Thư xanh (Tiếng Anh: Greenmail) là hành động một bên đứng ra mua một lượng lớn cổ phiếu của một công ty, nhằm đe dọa thâu tóm thù địch công ty đó. Từ đó buộc công ty mục tiêu phải mua lại cổ phiếu với giá cao hơn và thu về lợi nhuận lớn cho bên gửi Thư xanh.

Thư xanh là gì?

Greenmail là một thuật ngữ chỉ một hành động một bên đứng ra mua cổ phiếu của một công ty, sau đó buộc công ty phải mua lại các cổ phiếu đó với giá ưu đãi để tránh bị chiếm quyền kiểm soát.

Thuật ngữ “greenmail” bắt nguồn từ sự kết hợp giữa greenbacks (từ lóng chỉ đôla) và black mail (tống tiền). Trong những năm 1980 tại Hoa Kỳ có rất nhiều vụ sáp nhập và mua lại, dẫn đến rất nhiều trường hợp greenmail. Trong thời gian đó, người ta nghi ngờ rằng một số kẻ thôn tính chỉ đe dọa thâu tóm công ty mục tiêu để buộc họ phải mua lại cổ phiếu với giá cao; mà không có ý định thực sự thực hiện mua bán và sáp nhập.

Một VD nổi tiếng về thư xanh là James Goldsmith, một chuyên gia trong mua bán và sáp nhập của những năm 1980. Ông này đã thực hiện hai vụ thư xanh nổi tiếng vào Công ty Goodyear Tire and Rubber Company và Công ty St. Regis; sau đó kiếm được 51 triệu đô la từ St. Regis và 93 triệu đô từ Goodyear chỉ trong 2 tháng.

Thư xanh có phải là hành vi bất hợp pháp không?

Thư xanh không phải là hành vi bất hợp pháp nhưng không được chào đón và bị hạn chế ở nhiều nơi.

Greenmail vẫn diễn ra ngầm dưới nhiều hình thức khác nhau, song một số quy định của liên bang và tiểu bang đã khiến việc này trở nên khó hơn nhiều. Vào năm 1987, Sở Thuế vụ (IRS) đã áp dụng mức thuế tiêu thụ đặc biệt 50% đối với lợi nhuận từ việc gửi tiền. Các điều khoản chống thư xanh là các điều khoản trong điều lệ công ty nhằm ngăn cản ban giám đốc phê duyệt các khoản thanh toán bằng mã độc cho kẻ gửi greenmail.

Song song đó, nhiều doanh nghiệp đã đưa ra các cơ chế phòng thủ khác nhau, được gọi là chiến thuật thuốc độc nhằm ngăn chặn các vụ thâu tóm thù địch.

Thư xanh có gây hại cho cổ đông của công ty không

Thư xanh thường được coi như một hành vi săn mồi, giáp ranh với tống tiền.

Kẻ gửi greenmail mua cổ phiếu không có ý định tham gia hoạt động của công ty như một cổ đông. Họ chỉ muốn kiếm lợi bằng cách ép công ty mục tiêu phải trả một khoản phí để ngăn chặn việc tiếp quản. Việc này gây thiệt hại cho các cổ đông khác của công ty, vì họ phải chịu phí cao hơn để bảo vệ công ty.

Một số công ty đã đưa ra các điều khoản chống thư xanh trong điều lệ công ty nhằm ngăn cản ban giám đốc phê duyệt các khoản thanh toán bằng mã độc cho kẻ gửi greenmail. Một quy tắc chống thư xanh sẽ loại bỏ khả năng một HĐQT thực hiện cách giải quyết nhanh chóng và trả tiền cho một người không được hoan nghênh mua lại cổ phiếu của công ty, khiến các cổ đông trở nên khó khăn hơn.

Tuy vậy, thư xanh cũng có thể được bảo vệ như một giải pháp thị trường tự do cho các tranh chấp giữa những cổ đông. Theo quan điểm này, kẻ gửi greenmail là một nhà đầu tư có tầm nhìn xa và có khả năng nhận ra giá trị tiềm ẩn của công ty. Họ có thể giúp công ty đó cải thiện hoạt động sản xuất kinh doanh và tăng giá trị cho các cổ đông. Việc thanh toán greenmail là một sự thoả thuận hợp lý giữa 2 bên và không vi phạm pháp luật.