Chiếc dù vàng là gì?

Chiếc dù vàng (Golden Parachute) là gì?

Chiếc dù vàng là một chiến lược phòng thủ được sử dụng để bảo vệ các giám đốc điều hành cấp cao khi công ty bị thâu tóm hoặc sáp nhập. Chiếc dù vàng là một gói bồi thường mất việc gắn với hợp đồng của các giám đốc cấp cao trong trường hợp họ bị sa thải. Hiện Việt Nam hiện không có ghi nhận khái niệm “Chiếc dù vàng hay Golden parachute” mà được thể hiện chung trong các quy định của Bộ Luật Lao Động, Bộ Luật Dân sự và một số luật, văn bản liên quan.

Cơ chế hoạt động của Chiếc dù vàng là trả cho các giám đốc điều hành cấp cao một khoản tiền lớn hoặc các lợi ích khác như quyền mua cổ phiếu, trợ cấp hưu trí,  tiền bảo hiểm nếu họ bị mất việc do công ty bị mua lại, bị thâu tóm hay sáp nhập. Chiếc dù vàng có thể được sử dụng như một biện pháp chống tiếp quản, khiến cho chi phí của vụ thâu tóm tăng lên và buộc bên thâu tóm phải đàm phán với ban giám đốc công ty bị thâu tóm.

Cách hoạt động của Golden Parachute

Thuật ngữ chiếc dù vàng hay Golden Parachute được sử dụng để định ra các lợi ích mà một nhân sự sẽ nhận được nếu họ bị mất việc và thường liên quan đến việc sa thải các giám đốc điều hành cấp cao trong trường hợp công ty bị thôn tính. Chiếc dù vàng có thể gồm trợ cấp thôi việc dưới dạng tiền mặt, tiền thưởng, quyền mua cổ phiếu hoặc một khoản bồi thường.

Ngoài các phần thưởng tiền mặt, Golden Parachute còn có các lợi ích sau:

- Tiếp tục được tham gia vào chương trình hưu trí của công ty 

- Được hưởng mọi lợi ích hưu trí 

- Được trả tiền bảo hiểm sức khỏe, bảo hiểm nha khoa 

- Được bồi thường mọi khoản phí pháp lí

Một số lợi ích của Chiếc dù vàng

• Chiếc dù vàng có thể làm giảm sự căng thẳng và lo lắng cho các giám đốc khi phải đối mặt với nguy cơ bị mất việc.
• Chiếc dù vàng có thể giúp cho việc tuyển dụng và giữ chân các giám đốc dễ dàng hơn, đặc biệt là trong các ngành dễ bị sáp nhập.
• Chiếc dù vàng có thể cho phép ban giám đốc duy trì tính khách quan khi có lời đề nghị mua lại hoặc sáp nhập công ty và hành động vì lợi ích tốt nhất của công ty và các cổ đông.

Các tranh cãi xung quanh Golden Parachute

Việc sử dụng chiến thuật này cũng gây ra nhiều tranh cãi. Những người ủng hộ tin rằng chiến thuật này giúp cho việc tuyển dụng và giữ chân các giám đốc cấp cao dễ dàng hơn, đặc biệt là trong các ngành công nghiệp dễ bị thôn tính.

Thêm nữa, các lợi ích này cho phép ban giám đốc duy trì tính khách quan khi có lời đề nghị mua lại hoặc sáp nhập công ty. Ban giám đốc có thể chống lại một vụ thôn tính bởi các chi phí liên quan đến hợp đồng Golden Parachute.

Những người phản đối Golden Parachute cho rằng các giám đốc cấp cao đã được đền bù thỏa đáng và không nên được thưởng khi bị sa thải. Họ lập luận rằng các giám đốc có trách nhiệm để hành động vì lợi ích tốt nhất của công ty, và không cần thêm các phần thưởng để khuyến khích. 

Thêm vào đó, nhiều người cho rằng các chi phí liên quan đến Golden Parachute rất nhỏ so với chi phí của vụ sáp nhập, thôn tính và do đó có ít hoặc không ảnh hưởng đến kết quả của nỗ lực thôn tính.

Các ví dụ về Chiếc dù vàng

• Khi Jack Welch, CEO của General Electric, nghỉ hưu vào năm 2001. Welch là một trong những CEO nổi tiếng và thành công nhất nước Mỹ, nhưng cũng bị chỉ trích vì một số vấn đề như lạm dụng máy bay công ty. Dù vậy, Welch đã nhận được hơn 400 triệu đô la trong các khoản thanh toán Chiếc dù vàng.
• Meg Whitman, CEO của Hewlett-Packard Enterprise sẽ nhận gần 9 triệu $ nếu có sự thay đổi quyền kiểm soát tại công ty và hơn 51 triệu $ nếu bị sa thải.
• Khi Bob Nardelli, Giám đốc của Home Depot, bị sa thải vào năm 2007. Nardelli bị phản đối bởi các cổ đông và khách hàng vì quản lý kém hiệu quả và thù lao quá cao. Khi bị sa thải, Nardelli đã nhận 210 triệu đô la Mỹ trong các khoản thanh toán Chiếc dù vàng.
• Nếu 2 công ty Office Depot và Staples sáp nhập, CEO của Office Depot sẽ được nhận 39 triệu đô la Mỹ theo các điều khoản của hợp đồng Golden Parachute của ông.  
• Khi Carly Fiorina, Giám đốc của Hewlett-Packard bị sa thải năm 2005. Fiorina bị chỉ trích vì không đạt được các mục tiêu kinh doanh và gây ra sự mất đồng thuận trong công ty sau khi sáp nhập với Compaq. Khi bị sa thải, Fiorina đã nhận 42 triệu đô la Mỹ trong các khoản thanh toán Chiếc dù vàng.
• Theo các điều khoản hợp đồng Golden Parachute của mình, Giám đốc điều hành của tập đoàn EMC sẽ nhận khoản bồi thường 27 triệu đô la Mỹ nếu tập đoàn sáp nhập.