Vốn điều lệ và Vốn chủ sở hữu khác nhau thế nào?

Vốn điều lệ là gì?

Vốn điều lệ là tổng giá trị tài sản do các thành viên sở hữu công ty đã góp hoặc cam kết góp khi thành lập công ty TNHH, công ty hợp danh; là tổng mệnh giá cổ phần đã bán hoặc được đăng ký mua khi thành lập công ty cổ phần.

Luật Doanh nghiệp 2020 quy định cụ thể các loại tài sản được sử dụng để góp vốn vào doanh nghiệp. Cụ thể là, tài sản góp vốn có thể là Việt Nam đồng, vàng, ngoại tệ tự do chuyển đổi, quyền sử dụng đất, quyền sở hữu trí tuệ, công nghệ, bí quyết kỹ thuật, tài sản khác có thể định giá được bằng Việt Nam đồng.

Vốn chủ sở hữu là gì?

Vốn chủ sở hữu là nguồn vốn được sở hữu bởi chủ doanh nghiệp hoặc các thành viên liên doanh, cổ đông công ty. Các thành viên cùng nhau góp vốn, xây dựng nguồn lực để đưa doanh nghiệp hoạt động. Những người cùng góp vốn sẽ chia sẻ lợi nhuận hay cùng gánh các khoản lỗ từ sản xuất, kinh doanh của công ty.

Vốn chủ sở hữu là nguồn tài trợ cố định và thường xuyên của công ty, doanh nghiệp. Trong quá trình hoạt động, vốn chủ sở hữu sẽ được bổ sung từ nhiều nguồn khác như: Lợi nhuận kinh doanh, chênh lệch giá cổ phiếu, chênh lệch giá trị tài sản… Trường hợp, công ty ngừng hoạt động, đơn vị phải thanh toán các khoản nợ cho chủ nợ và lương cho người lao động trước, sau đó mới chia cho thành viên theo tỷ lệ góp ban đầu.

Phân biệt Vốn chủ sở hữu và Vốn điều lệ

Về bản chất

• Vốn điều lệ là số tiền mà các NĐT đưa vào để thành lập công ty, doanh nghiệp. Vốn này được dùng để quản lý và thực hiện các hoạt động của công ty. Vốn điều lệ là một phần quan trọng trong việc đánh giá giá trị công ty.

• Vốn chủ sở hữu là tổng số tiền mà các chủ sở hữu đưa vào công ty. Vốn chủ sở hữu có thể tăng thêm thông qua phát hành cổ phiếu hoặc trái phiếu chuyển đổi. Vốn chủ sở hữu còn được gọi là vốn cổ phần của công ty và đại diện cho phần lớn nguồn vốn của doanh nghiệp.

Đây là hai khái niệm khác nhau về nguồn vốn doanh nghiệp. Vốn điều lệ là số tiền được đầu tư ban đầu để thành lập và hoạt động công ty, trong khi vốn chủ sở hữu là tổng số tiền mà các cổ đông đã đưa vào công ty qua các hoạt động phát hành cổ phiếu hoặc trái phiếu chuyển đổi.

Về ý nghĩa

- Vốn điều lệ là số tiền mà doanh nghiệp phải đăng ký và đóng góp khi thành lập. Vốn điều lệ thường được xác định trong giấy phép thành lập công ty và có thể được thay đổi thông qua quy trình phê duyệt của các cơ quan nhà nước. Vốn điều lệ thường được sử dụng để bảo đảm tính nghiêm túc và trách nhiệm của công ty trong việc thực hiện các hoạt động kinh doanh, cũng như đảm bảo khả năng thanh toán các khoản nợ và các trách nhiệm tài chính khác của doanh nghiệp.

- Vốn chủ sở hữu là tổng số tiền mà các chủ sở hữu công ty đóng góp và sở hữu trong công ty. Vốn chủ sở hữu thường được dùng để đánh giá giá trị của một công ty và để tính lợi nhuận và cổ tức trả cho các chủ sở hữu. Vốn chủ sở hữu còn được sử dụng để đánh giá khả năng thanh toán của công ty trong trường hợp xảy ra khó khăn tài chính. 

Về đặc điểm

- Vốn điều lệ là số tiền mà các NĐT góp ban đầu để thành lập công ty và được ghi nhận trong giấy phép kinh doanh. Vốn điều lệ thể hiện sự cam kết của các NĐT với doanh nghiệp và không thể rút ra nếu công ty còn hoạt động.

- Vốn chủ sở hữu là số tiền còn lại của công ty sau khi trừ đi các khoản nợ. Vốn chủ sở hữu được tính bằng cách lấy tổng tài sản trừ đi tổng nợ của công ty. Vốn chủ sở hữu còn gọi là "vốn cổ phần" và thể hiện bằng tổng số tiền mà các cổ đông đầu tư vào công ty. Vốn chủ sở hữu có thể tăng hoặc giảm theo thời gian theo hoạt động kinh doanh của công ty.

Về cơ chế hình thành

• Vốn chủ sở hữu và Vốn điều lệ là 2 khái niệm liên quan đến tài sản của doanh nghiệp, song cơ chế hình thành của chúng khác nhau.

• Vốn điều lệ là số tiền mà các cổ đông góp vào để thành lập công ty hoặc tổ chức kinh doanh. Các cổ đông trong công ty đóng góp vốn khi mua cổ phần.

• Vốn điều lệ thường có mức độ ổn định và chỉ được dùng để đầu tư vào hoạt động kinh doanh hoặc mở rộng doanh nghiệp. Các cổ đông sở hữu vốn điều lệ không có trách nhiệm với các khoản nợ của doanh nghiệp vượt quá số vốn mà họ đóng góp.

• Vốn chủ sở hữu là số tiền mà các chủ sở hữu đầu tư vào công ty sau khi đã hoạt động một thời gian. Vốn chủ sở hữu bao gồm lợi nhuận tích lũy và các khoản đầu tư mới của chủ sở hữu.

Về chủ sở hữu

• Vốn điều lệ là số tiền mà các chủ sở hữu đầu tư để thành lập một công ty. Trong khi vốn chủ sở hữu là số tiền mà các chủ sở hữu đang giữ hoặc đầu tư thêm vào công ty hoặc công ty đó sau khi đi vào hoạt động.

• Vốn điều lệ thường được quy định trong giấy phép thành lập doanh nghiệp và không thay đổi trong quá trình hoạt động trừ khi các chủ sở hữu đồng ý.

• Trong khi vốn chủ sở hữu có thể thay đổi khi các chủ sở hữu đầu tư thêm hoặc rút vốn khỏi công ty.

• Phân biệt rõ ràng giữa 2 thuật ngữ này rất quan trọng với việc quản lý tài chính và đầu tư của chủ doanh nghiệp.

Mối liên hệ giữa vốn điều lệ và vốn chủ sở hữu thế nào?

Vốn điều lệ và vốn chủ sở hữu khác biệt nhưng có mối liên hệ với nhau, chúng đều giúp doanh nghiệp vận hành, hoạt động.

• Vốn điều lệ tăng giúp doanh nghiệp mở rộng quy mô, phát triển, đem về lợi nhuận. Một phần lợi nhuận thu được sẽ được cộng vào làm tăng vốn chủ sở hữu, giúp công ty mở rộng quy mô.
• Vốn điều lệ lớn do nhiều thành viên cam kết góp vốn, chịu trách nhiệm về tài sản hay khoản nợ doanh nghiệp. Điều này sẽ có lợi, giúp doanh nghiệp tạo uy tín với khách hàng, thúc đẩy hoạt động, ổn định vốn chủ sở hữu, giảm thua lỗ và các khoản nợ.
• Vốn chủ sở hữu phản ánh năng lực, sự phát triển của công ty trong quá trình hoạt động. Vốn chủ sở hữu tăng, từ đó sẽ thu hút các NĐT tham gia góp vốn, mở rộng doanh nghiệp.