Call margin (lệnh gọi ký quỹ) trong đầu tư chứng khoán là gì?

Call Margin trong đầu tư chứng khoán là gì?

Margin là hành động nhà đầu tư (NĐT) vay thêm tiền của công ty chứng khoán nhằm tăng sức mua chứng khoán, sau đó sử dụng các chứng khoán đã mua làm tài sản thế chấp. Khi thị trường chứng khoán giảm giá, tỷ lệ tài sản ròng/giá trị chứng khoán thấp hơn tỷ lệ ký quỹ duy trì cho phép, công ty chứng khoán sẽ thực hiện "call margin".

VD: Một công ty chứng khoán đưa ra tỷ lệ ký quỹ duy trì là 40%. NĐT có 200 triệu và "margin" - vay thêm công ty chứng khoán 100 triệu để mua cổ phiếu X. Khối cổ phiếu X được dùng làm tài sản bảo đảm cho khoản vay.

Giả sử giá cổ phiếu X giảm 45%, nếu không dùng margin, NĐT lỗ 90 triệu. Nhưng vì dùng margin với sức mua tổng cộng 300 triệu, giá trị chứng khoán lúc này chỉ còn 165 triệu, tức là sẽ "bay màu" 135 triệu. Trừ đi phần vay từ công ty chứng khoán, tài sản ròng của NĐT còn 65 triệu.

Tỷ lệ tài sản ròng/giá trị chứng khoán khi đó là 65/165 = 39,3%, thấp hơn tỷ lệ ký quỹ 40% cần phải duy trì nên công ty chứng khoán sẽ "call margin". NĐT có 2 lựa chọn: Hoặc là bán một phần cổ phiếu hoặc nộp thêm tiền để tỷ lệ tài sản ròng/giá trị chứng khoán lớn hơn tỷ lệ cho phép.

Nếu NĐT không thực hiện yêu cầu này đúng hạn, công ty chứng khoán được quyền chủ động bán chứng khoán của NĐT. Nói cách khác, đây là hình thức tịch thu tài sản đã thế chấp.

Mỗi công ty chứng khoán có quy định khác nhau về hình thức gọi ký quỹ. Thường thì NĐT sẽ nhận được cuộc gọi hoặc tin nhắn thông báo quyết định. Một số khác sử dụng email để gửi nhiều lần tuỳ theo mức độ tỷ lệ ký quỹ của khách hàng.

Công thức tính Call Margin

Khi Mức ký quỹ thực tế = tài sản ròng thực tế /giá trị cổ phiếu còn lại thấp hơn mức ký quỹ theo quy định thì NĐT sẽ nhận được thông báo Call Margin để nộp thêm tiền hoặc bán bớt cổ phiếu.

Sau thời hạn 2 đến 3 ngày nếu NĐT không điều chỉnh đưa mức đòn bẩy về ngưỡng an toàn, cổ phiếu sẽ bị công ty chứng khoán bán để giải chấp nợ vay.

Tính tỷ lệ bổ sung Call Margin

Trường hợp 1: Nộp bổ sung tiền

(Tài sản ròng thực tế + số tiền nộp thêm)/ (giá trị cổ phiếu còn lại +số tiền nộp thêm) > Mức ký quỹ theo quy định

Trường hợp 2: Bán cổ phiếu

(Tài sản ròng thực tế + lượng cổ phiếu*giá)/giá trị cổ phiếu còn lại > Mức ký quỹ theo quy định

Lưu ý để không bị Call Margin

Để không bị Call margin, cần lưu ý những điều sau:

Luôn cẩn trọng khi thị trường chứng khoán giảm mạnh. Việc mua vào bằng margin khi thị trường có biến động sẽ làm tăng mức độ rủi ro. Đặc biêt, khi giá cổ phiếu xuống thấp thì tài khoản của nhà đầu tư chắc chắn sẽ lao dốc.

Đa dạng hóa danh mục đầu tư để tránh nguy cơ giá trị một mã chứng khoán giảm mạnh dẫn đến Call Margin. Tái cơ cấu những mã chứng khoán suy yếu để giảm áp lực, tập trung những vào các mã cổ phiếu tiềm năng, chuẩn bị thời cơ khi thị trường chứng khoán hồi phục.

Cố gắng kiểm soát tâm lý vững vàng. Khi thị trường đang có dấu hiệu phục hồi, NĐT thường có tâm lý FOMO mong gỡ lại nên đặt lệnh full margin. Tuy nhiên, NĐT cần tránh bẫy bull trap vì sẽ mất thêm tài sản và thời gian của mình.