Công ty chứng khoán là gì? Tìm hiểu vai trò của công ty chứng khoán

Định nghĩa công ty chứng khoán

Theo quy định tại khoản 1 Điều 2 Thông tư 121/2020/TT-BTC, công ty chứng khoán là doanh nghiệp được Ủy ban Chứng khoán Nhà nước cấp phép thực hiện một số nghiệp vụ theo quy định của luật chứng khoán.

Công ty chứng khoán hoạt động dưới sự kiểm soát của Luật chứng khoán và một số quy định khác. Công ty chứng khoán được hoạt động dưới hình thức công ty cổ phần và cả công ty TNHH.

Đây là các tổ chức tài chính trung gian trong thị trường chứng khoán, thực hiện trung gian tài chính thông qua các hoạt động như môi giới chứng khoán, mua bán chứng khoán, tư vấn đầu tư và quản lý quỹ đầu tư, phát hành và bảo lãnh chứng khoán. Các công ty chứng khoán có thể tham gia quá trình trao đổi cổ phiếu trên thị trường chứng khoán với vai trò trung gian.

Đặc điểm của công ty chứng khoán

Công ty chứng khoán là một tổ chức tài chính trung gian. Công ty chứng khoán có nhiệm vụ thu xếp các giao dịch cho khách hàng. Tất nhiên các công ty chứng khoán sẽ có một phần hoa hồng trong mỗi lần giao dịch giữa các bên.

Công ty chứng khoán hoạt động kinh doanh phải có điều kiện. Để tiến hành hoạt động kinh doanh, công ty chứng khoán phải là thành viên của Sở giao dịch chứng khoán và khi tiến hành kinh doanh công ty đó phải hội tụ đầy đủ những điều kiện, quy định và điều kiện quan trọng nhất là phải đăng ký kinh doanh chứng khoán tại Sở giao dịch chứng khoán.

Một số quy định để một công ty được cấp phép hoạt động công ty chứng khoán: Phương án kinh doanh phải phù hợp với từng mục tiêu phát triển ngành chứng khoán; về cơ sở vật chất thì công ty phải trang bị đủ những trang thiết bị phục vụ cho việc kinh doanh chứng khoán; đạt mức vốn pháp lý tối thiểu theo quy định của từng ngành nghề kinh doanh; ban lãnh đạo của công ty chứng khoán và những nhân viên phải đáp ứng các điều kiện để được Uỷ ban chứng khoán Nhà nước cấp chứng chỉ hành nghề.

Công ty chứng khoán là tổ chức kinh doanh hoạt động bị kiểm soát. Tất cả hoạt động kinh doanh của công ty chứng khoán đều bị kiểm soát bởi cơ quan có thẩm quyền và Hiệp hội chứng khoán sở tại.

Các công ty chứng khoán hiện nay đều lấy hoạt động tự doanh là nòng cốt. Tuy nhiên do hoạt động tự doanh và môi giới thường xuyên xảy ra xung đột quyền lợi nên Nhà nước quy định các công ty chứng khoán phải thực hiện những chức năng đó ở những bộ phận riêng biệt.

Vai trò của công ty chứng khoán

Đối với những nhà đầu tư

Một trong những bước đầu tiên để nhà đầu tư tiến hành giao dịch trên sàn chứng khoán là phải có tài khoản giao dịch. Những tài khoản này sẽ được mở tại các công ty chứng khoán.

Công ty chứng khoán cũng có vai trò cung cấp các bản đánh giá, báo cáo tài chính về “sức khỏe” doanh nghiệp nhằm cho các nhà đầu tư một cái nhìn tổng quan trước các quyết định đầu tư.

Đối với doanh nghiệp

Ta vẫn thường nghe cụm từ IPO hay Initial Public Offering được hiểu là một công ty phát hành cổ phiếu lần đầu ra công chúng. Phát hành cổ phiếu là hoạt động nhằm huy động vốn, tất cả các hoạt động này đều được thực hiện qua một bên trung gian đó chính là các công ty chứng khoán.

Trong các thương vụ phát hành cổ phiếu của doanh nghiệp, công ty chứng khoán đóng vai trò tư vấn, bảo lãnh phát hành nhằm bảo đảm các giao dịch diễn ra thuận lợi.

Đối với cơ quan quản lý

Các cơ quan quản lý phải có chức năng quan sát, kiểm soát thị trường chứng khoán và thực hiện những điều chỉnh hợp lý theo các quy định hiện hành. Các hoạt động này của cơ quan quản lý một phần dựa vào những thông tin về thị trường chứng khoán được cung cấp bởi những công ty chứng khoán. Các thông tin được cung cấp có thể là thông tin về các cổ phiếu, thông tin giao dịch, dữ liệu về ngành và doanh nghiệp.

Công ty chứng khoán phải kết hợp với các cơ quan quản lý để hạn chế hoặc ngăn chặn các hành vi sai trái trong thị trường chứng khoán.

Công ty chứng khoán có thể được xem là một chế tài quan trọng trên thị trường chứng khoán.

Đối với thị trường chứng khoán

Công ty chứng khoán là đơn vị trung gian nhưng cũng là đơn vị và thành phần không thể thiếu để cấu thành thị trường chứng khoán.

Trên thị trường sơ cấp, vai trò của công ty chứng khoán với doanh nghiệp IPO chính là phát hành và định giá cổ phiếu tại lần đầu chào bán.

Trên thị trường thứ cấp, vai trò của các công ty chứng khoán là điều tiết thị trường thông qua các hoạt động tự doanh gồm cả việc tăng thu nhập cho chính công ty họ bằng cách tạo giá trị thanh khoản, điều tiết nền giá cổ phiếu.

Xem thêm: Top 5 Công ty chứng khoán hàng đầu Việt Nam